Новый выпуск

2023, №: 5

Подробнее

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Cтатья
Авторы
  1. Раимбеков Б.Д., Ерохин С.А., Чонтоев Д.Т., Усупаев Ш.Э
  2. Раимбеков Б.Д., Ерохин С.А., Чонтоев Д.Т., Усупаев Ш.Э
  3. B. Raiymbekov, S. Erokhin, D. Chontoev, Sh. Usupaev
Название
  1. ТИПИЗАЦИЯ ГЕОРИСКОВ ОТ ПОДЪЕМА УРОВНЯ ПОДЗЕМНЫХ ВОД В ЧУЙСКОЙ МЕЖГОРНОЙ ВПАДИНЕ КЫРГЫЗСТАНА
  2. КЫРГЫЗСТАНДЫН ЧҮЙ АРАЛЫК ОЙДУҢУНДА ЖЕР АСТЫНДАГЫ СУУЛАРДЫН ДЕҢГЭЭЛИН КӨТӨРҮҮДӨН ГЕОТОБОКЕЛДИКТЕРДИН ТИПТЕШҮҮСҮ
  3. TYPING OF GEORISKS DUE TO GROUNDWATER LEVEL RISE IN THE CHUI INTERMOUNTAIN DEPOSIT OF KYRGYZSTAN
Аннотация
  1. Проведен анализ факторов формирования георисков от подтопления в целях их типизации. Выявлены репрезентативные участки для организации мониторинга процессов высокого подъема уровня подземных вод и проведена типизация участков подтопления по синхронности колебания уровня грунтовых вод. Выделены 8 типов участков подтопления, на которых рекомендовано размещение скважин для наблюдений за колебаниями уровня подземных вод. Рекомендуется размещать наблюдательные скважины режимной сети непосредственно в населенном пункте, или вблизи него, что позволит посредством инструментального мониторинга колебаний уровня подземных вод выявить региональную и локальную гидрогеологические ситуации, обусловленные местными воздействиями инженерной и хозяйственной и водохозяйственной деятельности человека на баланс поверхностных и подземных вод. Геориски на территориях подтопления, тесно связаны с эффектом приращения сейсмической балльности, в зависимости от глубины залегания подземных вод и грунтовых условий.
  2. Типтештирүү максатында суу каптоодон геотобокелдиктердин пайда болуу факторлоруна талдоо жүргүзүлгөн. Жер астындагы суунун деңгээлинин жогору көтөрүлүү процесстерине мониторинг жүргүзүү үчүн өкүлчүлүк участоктору аныкталып, жер астындагы суунун деңгээлинин өзгөрүшүнүн синхронизмине ылайык суу каптаган аймактарды типтештирүү жүргүзүлдү. Жер астындагы суулардын деңгээлинин өзгөрүшүнө байкоо жүргүзүү үчүн скважиналарды жайгаштыруу сунуш кылынган суу каптаган аймактардын 8 түрү аныкталган. Режимдик тармактын мониторингдик скважиналарын түздөн-түз калктуу конушка же анын жанына жайгаштыруу сунуш кылынат, бул жер астындагы суулардын деңгээлинин өзгөрүшүнө инструменталдык мониторинг жүргүзүү аркылуу инженердик-чарбалык суу чарбачылыгынын жергиликтүү таасиринен улам региондук жана жергиликтүү гидрогеологиялык кырдаалдарды аныктоого мүмкүндүк берет. Суу каптаган аймактардагы геотобокелдиктер жер астындагы суулардын тереңдигине жана жер шартына жараша сейсмикалык интенсивдүүлүктүн өсүшүнүн таасири менен тыгыз байланышта.
  3. An analysis of the factors of formation of georisks from flooding was carried out in order to typify them. Representative sites were identified for monitoring the processes of high groundwater level rise and typification of flooded areas was carried out according to the synchronism of groundwater level fluctuations. 8 types of flooded areas have been identified where it is recommended to place wells for monitoring groundwater level fluctuations. It is recommended to place monitoring wells of the regime network directly in the settlement, or near it, which will allow, through instrumental monitoring of groundwater level fluctuations, to identify regional and local hydrogeological situations due to local impacts of engineering and economic human water management activities on the balance of surface and groundwater. Georisks in flooded areas are closely related to the effect of seismic intensity increment, depending on the depth of groundwater and ground conditions.
Ключевые слова
  1. мониторинг, типизация, подтопление, высокий уровень, подземные воды, подъем воды, геориски, тектонические барьеры, выклинивание, режим.
  2. мониторинг, типтештирүү, суу каптоо, жогорку деңгээл, жер астындагы суулар, суулардын көтөрүлүшү, геотобокелдиктер, тектоникалык тоскоолдуктар, чыгуу, режим.
  3. monitoring, typing, flooding, high level, groundwater, water rise, georisks, tectonic barriers, wedging, regime
Сведения об авторах
  1. Раимбеков Бекзат Догдурбекович, Национальная академия наук Кыргызской Республики, г. Бишкек, Кыргызская Республика, научный сотрудник. Ерохин Сергей Александрович, Национальная академия наук Кыргызской Республики, г. Бишкек, Кыргызская Республика, доктор географических наук. Чонтоев Догдурбек Токтосартович, Национальная академия наук Кыргызской Республики, г. Бишкек, Кыргызская Республика, доктор географических наук. Усупаев Шейшеналы Эшманбетович, Центрально-Азиатский институт прикладных исследований земли, г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор геологоминералогических наук, профессор, ведущий научный сотрудник.
  2. Раимбеков Бекзат Догдурбекович, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, илимий кызматкер. Ерохин Сергей Александрович, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география илимдеринин доктору. Чонтоев Догдурбек Токтосартович, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география илимдеринин доктору. Усупаев Шейшеналы Эшманбетович, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер академиясы, Жер колдонмо изилдөөлөр Борбор Азия институту, геология жана минералогия илимдеринин доктору, алдыңкы илимий кызматкер
  3. Bekzat Raiymbekov, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, researcher. Sergey Erokhin, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of geographical sciences. Dogdurbek Chontoev, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of geographical sciences. Sheishenaly Usupaev, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Central Asian Institute for Applied Geosciences, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of geological and mineralogical sciences, professor, leading researcher
Полнотекстовая версия
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2022.59.41.012
  • Версия для цитирования
  • Раимбеков Б.Д., Ерохин С.А., Чонтоев Д.Т., Усупаев Ш.Э ТИПИЗАЦИЯ ГЕОРИСКОВ ОТ ПОДЪЕМА УРОВНЯ ПОДЗЕМНЫХ ВОД В ЧУЙСКОЙ МЕЖГОРНОЙ ВПАДИНЕ КЫРГЫЗСТАНА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 3. C. 73-79