|
|
-
Каулбекова Р.А., Сайпидинова К.С.
-
Каулбекова Р.А., Сайпидинова К.С.
-
R.A. Kaulbekova, K.S. Saipidinova
-
КЫРГЫЗСКИЕ ПОЭТЫ-ПИСЬМЕННИКИ ВТОРОЙ ПОЛОВИНЫ XIX - НАЧАЛО ХХ ВЕКОВ И ИХ МЕСТО В ПРОСВЕТИТЕЛЬСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
-
XIX КЫЛЫМДЫН ЭКИНЧИ ЖАРЫМЫ – XX КЫЛЫМДЫН БАШЫНДАГЫ КЫРГЫЗ ЖАЗГЫЧ АКЫНДАРЫ ЖАНА АЛАРДЫН АГАРТУУ ИШТЕРИНДЕГИ ОРДУ
-
KYRGYZ POETS-WRITING OF THE SECOND HALF OF THE XIX - THE BEGINNING OF THE TWENTIETH CENTURIES AND THEIR PLACE OF EDUCATIONAL ACTIVITIES
-
В данной статье рассматривается распространение ранее передаваемого в кыргызском народе «из уст в уста» устного народного творчества в рукописном виде, и харак-теризуется присущим творчеству поэтов-письменников XIX века, как письменный источник устного творчества. Схожесть жизненного, творческого пути и становления личности поэтов-песенников можно увидеть в том, что поэты-песенники получали образование в медресе, изучая литературное наследие соседних народов излагали важные события эпохи в своих стихах, прозе и распространяли сре-ди народа. Также в статье упоминается, что поэты-пе-сенники записывали произведения на кыргызском языке, используя арабскую графику, прекрасно владели арабским и турецким языками, имели дополнительно звание «Молдо». В произведениях поэтов-песенников описаны исторические события эпохи, житейские проблемы, и в то же время от-ражены философские идеи.
-
Каралып жаткан макалада Кыргыз эли муундан-муунга ѳткѳрүп келген оозеки көркөм чыгармаларды кагаз бетине түшүрүп, кол жазма иретинде тарала башташы XIX кылымда жашап ѳткѳн жазгыч акындардын чыгарма-чылыгына таандык катары мүнѳздѳлѳт. Жазгыч акындар медреселерден билим алуу, коңшу элдердин адабий мурас-тарын окуу менен доордун орчундуу окуяларын ыр, кара сөз түрүндө жазып, эл арасына жайылтышкан жана алардын турмуштук, чыгармачылык жолунун жалпы окшоштукта-рын байкоого болот. Ошондой эле макалада жазгыч акын-дар араб ариби менен чыгармаларын кагаз бетине кыргыз тилинде жазып, арабча, түркчө мыкты билгени эскерти-лет жана алардын “Молдо” деген кошумча наамдары бол-гону да айтылат. Жазгыч акындардын чыгармаларында доордун тарыхый окуялары, турмуш-тиричилик кѳйгѳйлѳ-рү каралса, ошол эле учурда философиялык идеялар чагыл-дырылган.
-
This article discusses the dissemination of the "from the mouth of the mouth of the oral folk art in handwritten, and is characterized by the inherent creativity of the poets-songwriters of the XIX century, as a written source of oral creativity. The similarity of the life, creative path and the formation of the per-sonality of the poetrynikov poets can be seen in the fact that the poets - songwriters received education in the madrasa, studying the literary heritage of neighboring peoples outlined the impor-tant events of the era in their verses, prose and distributed among the people. Also in the article mentioned that the poets of the songwriters recorded works in the Kyrgyz language, using Arabic graphics, perfectly owned Arabic and Turkish langu-ages, had an additional title "Moldo". The works of poet song-writers described historical events of the era, everyday prob-lems, and at the same time reflected philosophical ideas.
-
Ключевые слова: поэты-письменники, медресе, мусуль-манские школы, философские идеи, просвещение, Мулла, гуманист.
-
Негизги сѳздѳр: жазгыч акындар, араб ариби, медре-се, мусулман мектептери, философиялык идеялар, агар-туучулук, Молдо, гуманист.
-
Key words: writing poets, Madras, Muslim schools, philo-sophical ideas, enlightenment, Mullah, humanist.
-
Каулбекова Ракия Абдрасуловна, Кыргызский
Национальный университет им. Ж.Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
исторических наук, доцент.
Сайпидинова Карлыгач Сыргабековна, Кыргызский
Национальный университет им. Ж.Баласагына,
г.Бишкек, Кыргызская Республика.
-
Каулбекова Ракия Абдрасуловна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин кандидаты, доцент.
Сайпидинова Карлыгач Сыргабековна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз Улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы.
-
Rakia Kaulbekova, Kyrgyz National University by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of historical sciences, associate professor.
Karlygach Saipidinova, Kyrgyz National University by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic.
Каулбекова Р.А., Сайпидинова К.С. КЫРГЫЗСКИЕ ПОЭТЫ-ПИСЬМЕННИКИ ВТОРОЙ ПОЛОВИНЫ XIX - НАЧАЛО ХХ ВЕКОВ И ИХ МЕСТО В ПРОСВЕТИТЕЛЬСКОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2021. №. 3. C. 178-181
|
