|
|
-
Чойбекова Н.Т.
-
Чойбекова Н.Т.
-
N.T. Choibekova
-
ПУТИ ПЕРЕДАЧИ МОДАЛЬНЫХ ГЛАГОЛОВ АНГЛИЙСКОГО И НЕМЕЦКОГО ЯЗЫКОВ НА КЫРГЫЗКИЙ ЯЗЫК
-
АНГЛИС ЖАНА НЕМИС ТИЛДЕРИНДЕГИ МОДАЛДЫК ЭТИШТЕРДИН КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕ БЕРИЛИШИ
-
PRESENTING ENGLISH AND GERMAN MODAL VERBS IN KYRGYZ LANGUAGE
-
Данная научная статья посвящена теме модальных глаголов. Основная цель статьи - определить семантиче-ские и функциональные соответствия между лексико-грамматическими единицами модальности в кыргызском языке и модальными глаголами английского и немецкого языков. Также раскрывает вопросы, о том, какими сред-ствами и способами передаются модальные глаголы ан-глийского,немецкого языков на кыргызский язык, а также выделяет основные особенности, признаки глаголов в кыр-гызском языке. Актуальность настоящего исследования определяется то что первые в качестве сравнительного обьекта изучение сложных грамматических особенностей категории модальных глаголов в английском, немецком и кыргызском языках. Объектом нашего исследования являе-тся модальный глагол, состоящий из пяти глагольных еди-ниц [can, may, must, need, ought] в английском языке и семь подобных лексических глагольных единиц [dürfen, können, lassen, müssen, möggen, sollen, wollen] в немецком языке. Группы были отобраны. Результаты исследования могут быть использованы при чтении курсов и семинаров по нор-мативной грамматике английского, немецкого, кыргызско-го языков, лексикологии, когнитивной лингвистике, сравни-тельной типологии, контрастивной лингвистике. Кроме того выводы и языковые материалы могут послужить теоретической основой при составлении учебников, учеб-ных пособий, текстов лекций по этим направлениям.
-
Төмөнкү илимий макала модалдык этиштер темасы-на арналат. Макаланын негизги максаты болуп кыргыз тилинде модалдуулукту туюндуруучу лексика-граммати-калык каражат-бирдиктер менен англис жана немис тил-деринин модалдык этиштеринин ортосундагы семантика-функционалдык жактан дал келүүлөр менен шайкештик-терди аныктоо. Ошондой эле англис жана немис тилде-риндеги модалдык этиштердин кыргыз тилинде кандай этиштердин жардамы менен берилерин ачып көрсөтүү менен бирге кыргыз тилинде берилүүчү этиштердин негиз-ги белгилерин, өзгөчөлуктөрун бөлүп кароо. Изилдөөбүздүн актуалдуулугун шарттаган фактор катары биз англис, немис жана кыргыз тилдериндеги модалдык этиштер ка-тегориясынын татаалдашкан грамматикалык бөтөнчө-лүктөрүнүн алгач ирет изилдөөгө алынышын эсептөөгө болот. Ал эми изилдөөбуздун объектиси катары англис тилинде беш этиштик бирдиктен [can, may, must, need, ought], ал эми немис тилинде ушуга окшош жети лекси-ка-лык этиштик бирдиктерден [dürfen, können, lassen, müssen, möggen, sollen, wollen] турган модалдык этиштердин топ-тору тандалып алынды. Изилдөөнүн натыйжалары англис, немис, кыргыз тилдеринин нормативдүү грамматикалары, лексикология, когнитивдүү лингвистика, салыштырма ти-пология, контрастивдүү лингвистика курстары боюнча лекциялык курстарды жана семинардык сабактарды өтүүдө пайдаланууга болот. Мындан тышкары изилдөө ишинен алынган жыйынтыктарды аталган багыттар бо-юнча окуу китептерин, пособиелерди, лекциялык курстар-дын тексттерин даярдоодо теориялык материал иретин-де сунуштоого болот.
-
This scientific article is devoted to the them of modal verbs. The main aim of the article is to determine the semantic and functional correspondences between the lexical and gram-matical units of modality in the Kyrgyz language and modal verbs of English and German languages. Issues such as lexical and grammatical features and their function of expressing modality in combination with official words were discussed in detail. It also reveals transmissoin resources of English and German modal verbs into the Kyrgyz language and highlights the main features of verbs in the Kyrgyz language. The relevance of this research is determined by that the studying of complex grammatical features of the category of modal verbs in the English, German and Kyrgyz languages were taken the first time as a comparative object. For our research is used a modal verb consisting of five verb units [can, may, must, need, ought] in English and seven similar lexical verb units [dürfen, können, lassen, müssen, mögen, sollen, wollen] in German groups were selected. The research results can be used for reading courses and seminars on normative grammar of English, German, Kyr-gyz languages, in lexicology, cognitive linguistics, comparative typology, contrastive linguistics. In addition, conclusions and linguistic materials can serve as a theoretical basis for the pre-paration of textbooks, teaching aids, lecture texts in these areas.
-
Ключевые слова: модальные глаголы, модальность, грамматическая категория, субъективная, объективная, наклонения, кыргызский язык, английский язык, немецкий язык
-
Негизги сөздөр: модалдык этиштер, модалдуулук, грамматикалык категория, cубъективдүү, объективдүү, ыңгай, кыргыз тили, англис тили, немис тили.
-
Key words: modal verbs, modality, grammatical category, subjective, objective, mood, Kyrgyz language, English lan-guage, Deutsch language.
-
Чойбекова Нурила Темиркановна, Кыргызская государственная юридическая академия, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
-
Чойбекова Нурила Темиркановна, Кыргыз мамлекеттик юридикалык академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
-
Nurila Choibekova, Kyrgyz State Law Academy, Bishkek, Kyrgyz Republic, Senior lecturer.
Чойбекова Н.Т. ПУТИ ПЕРЕДАЧИ МОДАЛЬНЫХ ГЛАГОЛОВ АНГЛИЙСКОГО И НЕМЕЦКОГО ЯЗЫКОВ НА КЫРГЫЗКИЙ ЯЗЫК. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 12. C. 289-294
|
