|
|
-
Акматов Р.Т.
-
Акматов Р.Т.
-
R.T. Akmatov
-
ИЗМЕНЕНИЕ СТОКА ЗА ВЕГЕТАЦИОННЫЙ ПЕРИОД В ВЕРХНЕМ ТЕЧЕНИИ РЕКИ НАРЫН В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛЬНОГО ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА
-
КЛИМАТТЫН ГЛОБАЛДЫК ӨЗГӨРҮҮ ШАРТЫНДА НАРЫН ДАРЫЯСЫНЫН ЖОГОРКУ БӨЛҮГҮНДӨ ВЕГЕТАЦИЯЛЫК МЕЗГИЛДЕГИ АГЫМЫНЫН ӨЗГӨРҮШҮ
-
CHANGE IN RUNOFF DURING THE GROWING SEASON IN THE UPPER REACHES OF THE NARYN RIVER IN THE CONTEXT OF GLOBAL CLIMATE CHANGE
-
В данной статье внимание акцентировано на анализе
тесноты связей между стоком за вегетационный период и
главными климатическими факторами формирования стока рек за год и вегетационный период. Многолетние колебания стока за вегетационный период определяются выпадением осадков за холодный период на водосборах и температурным режимом летних месяцев. С 2000 по 2019 гг. количество осадков, выпадающих в верховьях реки Нарын в период с октября по апрель, значительно увеличилось. Сумма
положительных температур воздуха наиболее значительно повысилась за последние двадцать лет в высокогорной
зоне и за последние сорок лет – в нижнем течении водосбора. Поэтому, по данным гидропоста Нарын - г.Нарын,
наблюдается увеличение средних расходов воды за вегетационный период, начиная с 1992 года.
-
Макалада дарыянын жылдык агымынын калыптануусунда негизги ролду ойногон климаттык факторлор менен
агымдын вегетациялык мезгилдеги байланышын анализ кылууга басым жасалды. Вегетациялык мезгилдеги агымдын
көп жылдык термелүүсүн суу чогултуучу аянтка суук мезгилдеги жаан-чачындын түшүшү менен жай айларынын
температуралык режими аныктайт. 2000-жылдан 2019-
жылдар аралыгында октябрь айынан апрелге чейин Нарын
дарыясынын жогорку агымында жаан-чачындын көлөмү
кыйла көбөйгөн. Ал эми абанын оң температурасынын суммасы акыркы жыйырма жылда бийик тоолуу зонада жана
акыркы кырк жылда - суу чогултуучу зонанын төмөнкү бөлүгүндө бир кыйла жогорулаган. Ошондуктан, 1992-жылдан баштап Нарын шаарындагы Нарын гидропостунун
маалыматы боюнча Нарын дарыясынын жогорку агымындагы суунун вегетация мезгилиндеги орточо чыгымы жогорулаганы байкалууда.
-
In this article, attention is focused on the analysis of the
tightness of relationships between the runoff during the growing
season and the main climatic factors of the formation of river
flow in the annual and growing season. Long-term fluctuations
in runoff during the growing season are determined by cold precipitation in the catchment areas and the temperature regime of
the summer months. 2000 to 2019 the amount of precipitation in
the upper reaches of the Naryn River between October and April
increased significantly. The sum of positive air temperatures has
increased most significantly over the past twenty years in the
alpine zone and over the past forty years - in the lower reaches
of the catchment. Therefore, the runoff of the upper reaches of
the Naryn River during the growing season, according to the
data from the Naryn gauging station, Naryn city, has been
increasing the average growing water discharge since 1992.
-
река, летнее течение, вегетационный период, климатические элементы, температурный режим, площадь, климатические факторы.
-
дарыя, жайкы агым, вегетациялык мезгил, климаттык элементтер, температуралык режим, аянт, климаттык факторлор.
-
river, summer flow, vegetation period, climatic elements, temperature regime, area, climatic factors.
-
Акматов Руслан Тынымсейитович, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
географических наук, доцент.
-
Акматов Руслан Тынымсейитович, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Респуликасы, география
илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Ruslan Akmatov, Kyrgyz State University by name of
I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of
geographical sciences, associate professor.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Акматов Р.Т. ИЗМЕНЕНИЕ СТОКА ЗА ВЕГЕТАЦИОННЫЙ ПЕРИОД В ВЕРХНЕМ ТЕЧЕНИИ РЕКИ НАРЫН В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛЬНОГО ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 11. C. 3-8
|
