Новый выпуск

2023, №: 5

Подробнее

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Cтатья
Авторы
  1. Бабаев Ф.Г.
  2. Бабаев Ф.Г.
  3. F.G. Babaev
Название
  1. ОБРАЩАЕМОСТЬ И ФАКТОРЫ РИСКА ХРОНИЧЕСКОЙ БОЛЕЗНИ ПОЧЕК
  2. ӨНӨКӨТ БӨЙРӨК ООРУЛАРЫ ТУУРАЛУУ КАЙРЫЛУУ ЖАНА ТОБОКЕЛДИК ФАКТОРЛОРУ
  3. REVERSIBILITY AND RISK FACTORS FOR CHRONIC KIDNEY DISEASE
Аннотация
  1. Хроническая болезнь почек является глобальной проблемой общественного здравоохранения и ключевой детерминантой неблагоприятных исходов для здоровья человека. Это диктует необходимость усиления работы с врачами по выявлению больных хронической болезнью почек и факторами риска ее развития. В данной статье проведена оценка обращаемости населения в Республиканскую клиническую урологическую больницу имени академика М.Д. Джавад-заде и изучены факторы риска хронической болезни почек по данным анкетирования. Во все годы отмечалось увеличение числа посещений населения. За период с 2015 по 2018 годы выявлена динамика значительного роста обращаемости населения с воспалительными заболеваниями почек в 2016 году (+115,0%), прочими урологическими заболеваниями в 2018 году (+366,6%). Достоверно чаще у мужчин, чем у женщин встречались болезни мочеполовой системы (140,8±2,1 и 89,1±0,8), р<0,001, органов кровообращения (65,0±1,3 и 41,6±1,4), р<0,001, эндокринной системы, расстройства питания и нарушение обмена веществ (21,5±1,1 и 18,3±1,0), р<0,01. Болезнями крови, кроветворных органов и отдельными нарушениями, вовлекающими иммунный механизм чаще страдали женщины, чем мужчины (38,1±1,3 и 22,0±1,1), р<0,001. Полученные данные анкетирования свидетельствуют о высокой распространенности факторов риска хронической болезни почек у респондентов. Проведение анкетирования в организациях здравоохранения первичного уровня или в центрах здоровья будет способствовать выявлению факторов риска хронической болезни почек и определения лиц, нуждающихся в дальнейшем углубленном обследовании.
  2. Өнөкөт бөйрөк оорусу, коомдук саламаттык сактоонун эӊ негизги, глобалдык көйгөйү жана адамдын ден соолугу үчүн негизги детерминантынын жагымсыз натыйжасы. Өнөкөт бөйрөк оорусу менен ооруган оорулууларды жана алардын өмүрүнө терс таасир тийгизе турган факторлорду ачык көрсөтүү үчүн дарыгерлердин иштерин күчөтүү зарылдыгы көрсөтүлгөн. Бул макалада, академик М.Д. Джавад-заде атындагы Республикалык клиникалык урология ооруканасына калктын кайрылуулары жана өнөкөт бөйрөк ооруларынын тобокелдик факторлору тууралуу анкеталык изилдөө жүргүзүлүп, баа берилди. Бардык жылдарда калктын кайрылуусунун саны жогору болгон. 2015 жылдан 2018 жылдардагы аралыкта бөйрөктун сезгенүү оорулары тууралуу калктын кайрылуусунун саны бир кыйла өстү (2016-жылы-115,0%; 2018-жылы-366,6%). Көбүнчө, аялдарга караганда эркектерде заара-жыныс системасынын (140,8±2,1 жана 89,1±0,8), р<0,001, кан айлануу органдарынын (65,0±1,3 жана 41,6±1,4), р<0,001, эндокриндик системанын, тамактануунун жана зат алмашуунун бузулушунун (21,5±1,1 жана 18,3±1,0), р<0,01 оорулары жолугаары маалым болду. Иммундук механизмди бузууга катышкан кан жана кан пайда кылуучу органдардын оорулары эркектерге караганда аялдарда көбүрөөк кездешет (38,1±жана 22,0 1,3±1,1), р<0,001. Алынган анкеталык маалыматтар боюнча, респонденттердин өнөкөт бөйрөк ооруларынын тобокелдик факторлорунун жайылышы жогорку денгээлде экени каралды. Биринчи денгээлдеги саламаттык сактоо уюмдарында же ден соолук борборлорунда анкета жүргүзүү, өнөкөт бөйрөк ооруларынын тобокелдик факторлорун табуу үчүн өбөлгө түзөт жана андан ары терен текшерүү жүргүзүүгө муктаж экендиги түшүндүрүлөт.
  3. Chronic kidney disease is a global public health concern and a key determinant of adverse human health outcomes. This dictates the need to strengthen work with doctors to identify patients with chronic kidney disease and risk factors for its development. This article assessed the population's access to the academician M.D. Javad-zade Republican Clinical Urological Hospital and examined the risk factors of chronic kidney disease according to the questionnaire. In all years, there has been an increase in the number of visits to the population. For the period from 2015 to 2018, the dynamics of significant growth in the circulation of the population with inflammatory kidney diseases in 2016 (+115.0%), other urological diseases in 2018 (+366.6%) were revealed. Significantly more often in men than in women there were diseases of the genitourinary system (140.8±2.1 and 89.1±0.8), p<0,001, circulatory organs (65.0±1.3 and 41.6±1.4), p < 0,001, endocrine system, eating disorders and metabolic disorders (21.5±1.1 and 18.3±1.0), p < 0.01. Diseases of the blood, hematopoietic organs and individual disorders involving the immune mechanism more often suffered women than men (38.1±1.3 and 22.0±1.1), p<0,001. The survey findings suggest a high prevalence of chronic kidney disease risk factors in respondents. Conducting questionnaires in primary health care organizations or health centres will help identify risk factors for chronic kidney disease and identify those in need of further in-depth examination.
Ключевые слова
  1. болезни почек, госпитализация, заболеваемость, обращаемость, посещаемость, хроническая болезнь почек, факторы риска.
  2. бөйрөк оорулары, ооруканага жаткыруу, ооруп калуу, кайрылуу, келүүчүлүк, өнөкөт бөйрөк оорусу, тобокелдик факторлору.
  3. kidney diseases, hospitalization, morbidity, reversal, attendance, chronic kidney disease, risk factors.
Сведения об авторах
  1. Бабаев Фариз Ганифа oглы, Кыргызский государственный медицинский институт переподготовки и повышения квалификации, г. Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат медицинских наук.
  2. Бабаев Фариз Ганифа оглы, Кыргыз мамлекеттик медициналык кайра даярдоо жана квалификацияны жогорулатуу институту, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, медицина илимдеринин кандидаты.
  3. Babaev Fariz Ganifa oglu, Kyrgyz State Medical Institute for Retraining and Advanced Training, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of medical sciences.
Полнотекстовая версия
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Версия для цитирования
  • Бабаев Ф.Г. ОБРАЩАЕМОСТЬ И ФАКТОРЫ РИСКА ХРОНИЧЕСКОЙ БОЛЕЗНИ ПОЧЕК. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2020. №. 7. C. 79-82