|
|
-
Бекмуратов А.Б.
-
Бекмуратов А.Б.
-
A.B. Bekmuratov
-
СУЩНОСТЬ И ЦЕННОСТНЫЕ ОСНОВАНИЯ ТРАДИЦИОННОГО ПРИКЛАДНОГО ИСКУССТВА ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ (на казахском материале)
-
БОРБОРДУК АЗИЯНЫН САЛТТУУ КОЛДОНМО ИСКУССТВОСУНУН МАҢЫЗЫ ЖАНА БААЛУУ НЕГИЗДЕРИ (казактын материалында)
-
THE ESSENCE AND VALUE FOUNDATITONS OF THE CENTRAL ASIAN TRADITIONAL АPPLIED ART (from the Kazakh material)
-
В статье проводится социально-философское осмысление традиционного прикладного искусства. Прослеживаются историческая судьба и ценностные аспекты художественной традиции. Обосновывается положение о
взаимодействии в ней как общечеловеческих, так и региональных ценностных оснований, придающих центральноазиатскому феномену неповторимость и оригинальность.
Автор пытается теоретически осмыслить сущность традиционного прикладного искусства народов Центральной
Азии, привлекая эмпирический материал главным образом
из арсенала казахского прикладного искусства. Он исходит
из сравнительного анализа традиционной социальной
реальности с реалиями индустриального и постиндустриального обществ, прослеживая при этом трансформацию художественных традиций и изменения ценностных
предпочтений, тесно связанные с изменениями в мировосприятии, в мировоззрении людей, обусловленными социокультурными процессами, характерными для той или иной
парадигмы общественного бытия, устанавливая тем
самым параллели в их совместном развитии. Ценностный
смысл традиционного прикладного искусства имеет тенденцию к сохранению и к трансформации, будучи необходимой формой хранения и передачи от поколения к поколению
совокупного художественного опыта прежде всего.
-
Мақалада дәстүрлі қолданбалы өнердің әлеуметтікфилософиялық талдау арқылы мәні мен құндылықтық негіздемелері зерттеледі, көркем дәстүрдің тарихи тағдыры
мен құндылықтық қырлары ашылады. Онда жалпы адамзаттық және де аймақтық құндылықтық негіздердің өзара әсері туралы қағида ұсынылып, мұның Орта-Азиялық
бұл феноменге қайталанбастай сипат беретіні көрсетіледі. Автор Орталық Азия халықтарының дәстүрлі қолданбалы өнерінің мәнін ашуда көбіне қазақ қолданбалы өнерінің
мол қазынасына жүгінеді. Автор дәстүрлі әлеуметтік реалдылықты индустриалды және постиндустриалды қоғамдардың реалияларымен салыстыра зерделеп, көркем
дәстүрлердің трансформациясын және құндылықтық артықшылықтарын қадағалайды, оларды адамдардың дүниеге көзқарасында орын тебетін өзгерістермен байланыстыра зерделейді. Дәстүрлі қолданбалы өнердің құндылықтық
мән-мағынасы әлеуметтік трансформациялар кезінде, бір
ұрпақтан келесі ұрпаққа ортақ көркем тәжірибені сақтау
және берудің қажетті формасы бола отырып, өз мәнмағынасын жоғалтпайды, қайта өрлей түседі.
-
In article, social and philosophical understanding of traditional applied art is conducted. The historical line and value
aspects of the artistic tradition are traced. The author substantiates the claim on the presence of interaction of both universal
and regional value foundations, which give the Central Asian
phenomenon its originality and uniqueness. The author tries to
theoretically comprehend the essence of the traditional applied
art of the peoples of Central Asia, attracting empirical material
mainly from the arsenal of Kazakh applied art. It proceeds from
a comparative analysis of the traditional social reality with the
realities of the industrial and post-industrial societies, while
tracing the transformation of artistic traditions and changes in value preferences, which are closely related to changes in world
perception, in the world view of people, caused by a particular
paradigm of social being, thus establishing parallels in their
joint development. The value sense of traditional applied art
tends to be preserved and transformed, being the necessary form
of storage and transmission from generation to generation of
aggregate artistic experience above all.
-
традиционное прикладное искусство, социокультурная реальность, Центральная Азия, сущность, ценность, социокультурная трансформация
-
дәстүрлі қолднабалы өнер, мәдениәлеуметтік реалдылық, Орталық Азия, мән, құндылық, мәдени-әлеуметтік трансформация.
-
traditional applied art, sociocultural reality, Central Asia, essence, value, sociocultural transformation.
-
Бекмуратов Айбек Байузакович, Национальная
Академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, соискатель.
-
Бекмуратов Айбек Байузакович, Кыргыз
Республикасынын Улуттук Илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, изденүүчү
-
Aybek Bekmuratov, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
applicant.
DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
Бекмуратов А.Б. СУЩНОСТЬ И ЦЕННОСТНЫЕ ОСНОВАНИЯ ТРАДИЦИОННОГО ПРИКЛАДНОГО ИСКУССТВА ЦЕНТРАЛЬНОЙ АЗИИ (на казахском материале). Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 8. C. 162-166
|
