Новый выпуск

2023, №: 5

Подробнее

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Cтатья
Авторы
  1. Эмилбекова Д.А., Буранов Э.Ш., Абдиллаева Ж.Ж
  2. Эмилбекова Д.А., Буранов Э.Ш., Абдиллаева Ж.Ж
  3. D.A. Emilbekova, E.Sh. Buranov, Zh.Zh. Abdillaeva
Название
  1. ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ КОМПЕТЕНТНОСТЬ УЧИТЕЛЯ В ФОРМИРОВАНИИ ЕСТЕСТВЕННОНАУЧНЫХ ПОНЯТИЙ
  2. ТАБИГЫЙ ИЛИМИЙ ТҮШҮНҮКТӨРДҮ КАЛЫПТАНДЫРУУДАГЫ МУГАЛИМДИН КЕСИПТИК КОМПЕТЕНТТҮҮЛҮГҮ
  3. PROFESSIONAL COMPETENCE OF TEACHERS IN THE FORMATION OF NATURAL SCIENCE CONCEPTS IN STUDENTS
Аннотация
  1. В научной статье раскрывается сущность и значение личных качеств и компетенции учителя. Приведены цели и задачи исследования. Даны основные элементы логических категорий понятий: сущность понятий, объём понятий и взаимосвязь, раскрыта их сущность и значение. Создана структурная модель формирования естественнонаучных понятий на основании целей и задач исследования, взаимосвязей логических понятий. Классификация биологических понятий основывается на сложном характере биологической науки. Эти понятия могут быть простыми, сложными, локальными, специальными, основными и общебиологическими. Из них основные биологические понятия рассматриваются как выполняющие главную роль при характеристике существенных признаков всех организмов. Разработаны критерии основных биологических понятий с целью формирования их логической последовательности. Например, чтобы систематически усваивать морфологические понятия, ученики изучают содержание материала основанного на следующих критериях: знать определение морфологических понятий; знать элементы морфологических понятий (формы, размеры, покровы тела, цвет, части тела животного); усваивать определенную последовательность этих элементов; объяснять особенности цвета покровов тела; раскрывать значение отделов и органов тела; уметь демонстрировать опыты характеризирующие внешний облик натуральных объектов; знать взаимосвязь морфологических понятий с другими.
  2. Илимий макалада компетенттүү мугалимдин мааниси жана анын инсандык сапатынын маңызы ачылып берилген. Изилдөөнүн максаттары жана милдеттери чагылдырылган. Түшүнүктүн логикалык категория катары мүнөздөлгөн негизги белгилери: түшүнүктүн мазмуну, түшүнүктүн көлөмү жана түшүнүктүн өз ара байланышы берилип, алардын ар биринин маани-маңызы ачылган. Түшүнүктөрдүн логикалык байланышына, изилдөөнүн максаттарына жана милдеттерине негизделип, табигый илимий түшүнүктөрдү калыптандыруунун структуралык модели түзүлгөн. Биологиялык түшүнүктөр – биология илиминин татаал мүнөзүнө жараша классификацияланган. Алар: жөнөкөй, татаал, локалдык, атайын предметтик, негизги жана жалпы биологиялык болуп бөлүнгөн. Булардын ичинен негизги биологиялык түшүнүктөр бардык организмдердин маңыздуу белгилерин мүнөздөөдө башкы ролду аткарары көрсөтүлгөн. Негизги биологиялык түшүнүктөрдү логикалуу ырааттуулукта калыптандыруу максатында, алардын критерийлери иштелип чыккан. Мисалы, морфологиялык түшүнүктөрдү системалуу өздөштүрүүдө окуучулар төмөнкүдөй критерийлердин негизинде материалдын мазмунун үйрөнүшөт: морфологиялык түшүнүктүн аныктамасын билүү; морфологиялык түшүнүктүн элементтерин (жаныбардын формасын, өлчөмүн, дене каптоосун, түсүн, денесинин бөлүмдөрүн) билүү; ал элементтерди белгилүү ырааттуулукта өздөштүрүү; дене каптоосу, анын түсүнүн өзгөчөлүгүн түшүндүрүү; денесинин бөлүмдөрүн, андагы органдардын маанисин ачып берүү; натуралдык объектилерден сырткы көрүнүшүн мүнөздөөчү тажрыйбаларды демонстрациялай билүү; морфологиялык түшүнүктүн башкалар менен болгон байланышын билүү.
  3. The scientific article reveals the essence and importance of personal qualities and competencies of teachers. The goals and objectives of the study. The basic elements of the logical categories of concepts are given: the essence of concepts, the volume of concepts and the relationship, their essence and meaning are revealed. A structural model of the formation of natural science concepts on the basis of the goals and objectives of the study, the relationship of logical concepts. The classification of biological concepts is based on the complex nature of biological science. These concepts can be simple, complex, local, special, basic and general biological. Of these, the basic biological concepts are considered to play a major role in characterizing the essential features of all organisms. The criteria for basic biological concepts have been developed with the aim of forming their logical sequence. For example, in order to systematically assimilate morphological concepts, students study the content of material based on the following criteria: know the definition of morphological concepts; know the elements of morphological concepts (shapes, sizes, integument, color, departments of the animal’s body); learn a certain sequence of these elements; explain the color features of the integument of the body; disclose the meaning of departments and organs of the body; be able to demonstrate experiments characterizing the appearance of natural objects; know the relationship of morphological concepts with others.
Ключевые слова
  1. учитель, профессиональная компетентность, биологические понятия, классификация, критерии понятий, креативная деятельность, формирование.
  2. мугалим, кесиптик компетенттүүлүк, биологиялык түшүнүктөр, классификация, түшүнүктөрдүн критерийлери, креативдик ишмердүүлүк, калыптандыруу.
  3. : teacher, professional competence, biological concepts, classification, criteria of concepts, creative activity, formation.
Сведения об авторах
  1. Эмилбекова Динара Арынбаевна, Ошский государственный университет, Ош, Кыргызская Республика, кандидат педагогических наук, доцент. Буранов Эдуард Шахтерович, Ошский государственный университет, Ош, Кыргызская Республика, старший преподаватель. Абдиллаева Ж.Ж. Ошский государственный университет, Ош, Кыргызская Республика, старший преподаватель.
  2. Эмилбекова Динара Арынбаевна, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, педагогика илимдеринин кандидаты, доцент. Буранов Эдуард Шахтерович, Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу. Абдиллаева Ж.Ж., Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
  3. Dinara Emilbekova, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, candidate of pedagogical sciences, associate professor. Eduard Buranov, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Zh. Abdillaeva, Osh state university, Osh, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Полнотекстовая версия
DOI
  • DOI:10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Версия для цитирования
  • Эмилбекова Д.А., Буранов Э.Ш., Абдиллаева Ж.Ж ПРОФЕССИОНАЛЬНАЯ КОМПЕТЕНТНОСТЬ УЧИТЕЛЯ В ФОРМИРОВАНИИ ЕСТЕСТВЕННОНАУЧНЫХ ПОНЯТИЙ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 6. C. 182-186