Новый выпуск

2024, №: 1

Подробнее

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Cтатья
Авторы
  1. Свердлик Л.Г.
  2. Свердлик Л.Г.
  3. L.G. Sverdlik
Название
  1. ИССЛЕДОВАНИЕ ЦИРКУЛЯЦИИ ВЕРХНЕЙ ТРОПОСФЕРЫ В ПЕРИОДЫ СЕЙСМИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ В ТЯНЬ-ШАНЕ
  2. ТЯНЬ-ШАНДАГЫ СЕЙСМИКАЛЫК АКТИВДҮҮЛҮК УЧУРУНДА ТРОПОСФЕРАНЫН ЦИРКУЛЯЦИЯСЫН ИЗИЛДӨӨ
  3. STUDY OF UPPER TROPOSPHERE CIRCULATION DURING SEISMIC ACTIVITY IN THE TIAN SHAN
Аннотация
  1. Проанализирована динамика изменения циркуля¬цион-ных процессов над очаговой зоной Суусамырского земле-тря¬сения магнитудой M=7.3 (19 августа 1992 года). Рас-смот¬рено пространственно-временное распределение по-лей и вариаций скорости ветра в верхней тропосфере в пе-риод, предшествующий сейсмическому событию. В каче-ст¬ве исходной информации использовались данные глобаль¬ной модели дальнего переноса HYSPLIT и реанализа MERRA. Показано, что активизация сейсмического про-цес¬са регистрировалась в условиях преобладания северо-за-пад¬ного и северного направления воздушных потоков. Ско-рость северной компоненты ветра достигала макси¬маль-ных значений за сутки до землетрясения. Полученные ре-зуль¬таты дают основания полагать, что аномалии цирку¬ля¬ции тропосферы могут играть роль в возник-новение пе¬рио¬дов, характеризующихся повышенной сейс-ми¬ческой ак¬тив¬ностью. Это, вероятно, связано с измене-нием интен¬сив¬ности барических и тангенциальных нагру-зок на оро¬гра¬фические неоднородности.
  2. Магнитудасы M=7.3 болгон Суусамыр жер титирөө¬сүнүн (19-август 1992-жыл) эпицентралдык зонасынын үс¬түн¬¬дөгү циркуляция процесстеринин өзгөрүү динамикасы изилденди. Сейсмикалык окуяга чейинки мезгил ичинде жо¬гор¬¬ку тропосферадагы шамал ылдамдыгынын талаала¬рынын жана вариацияларынын мейкиндик-убакыттык бөлүштүрүлүшү каралды. Кошумча маалымат катары MERRA реанализинин жана HYSPLIT алыска ташылуу гло¬бал¬дык моделинин маалыматтары колдонулду. Аба агым¬дарынын басымдуу бөлүгү түндүк-батыш жана түндүкө ба¬гытталганда, сейсмикалык процесстин актив¬дүүлүгү кат¬талганы көрсөтүлдү. Түндүк шамалынын компонен¬ти¬нин ылдамдыгы титирөөдөн бир күн мурун максималдуу көрсөткүчкө жеткен. Алынган жыйын¬тыктар, жогорку сейсмикалык активдүүлук менен мүнөз¬дөлгөн мезгилдердин пайда болушунда, тропосферанын циркуляциясынын ано¬ма¬лиялары белгилүү бир ролду ойношу мүмкүн деп божо¬мол¬доого негиз беришет. Бул, оро¬графиялык ар кыл тек¬түү¬лүктөргө басым жана жаныма жүктөмдөрүнүн күчөп өзгөрүүсүнө байланыштуу болушу мүмкүн.
  3. Variation dynamics of circulation processes above the fo-cal area of the Suusamyr earthquake of magnitude M=7.3 (Au-gust 19, 1992). Spatial-temporal distribution of wind field and variations in the upper troposphere during the period preceding the seismic event has been analyzed. Data of the HYSPLIT long-range transport global model and MERRA reanalysis were used as the initial information. It was demonstrated that seismic pro-cess activation was registered under conditions of domination of north-west and north directions of air streams. The speed of the northern wind component achieved maximum values a day before the earthquake. The results obtained allow us to assume that troposphere circulation anomalies may be a contributor to the emergence of processes characterized by increased seismic activity. It probably occurs due to the change of intensity of baric and tangential loads on orographic inhomogeneities.
Ключевые слова
  1. землетрясение, моделирование, об¬рат¬ные траектории, скорость ветра, направление вет¬ра, меридиональный перенос, верхняя тропосфера.
  2. жер титирөө, моделдөө, кайтарым траектория, шамалдын ылдамдыгы, шамалдын багыты, ме-ридионалдык ташуу, жогорку тропосфера.
  3. earthquake, simulation, backward trajectory, wind speed, wind direction, meridional transport, upper tropo¬sphere.
Сведения об авторах
  1. Свердлик Леонид Григорьевич, Научная станция Российской Академии наук, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат физико- математических наук, научный сотрудник.
  2. Свердлик Леонид Григорьевич, Россия Илимдер Академиясынын Илимий станциясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, физика жана математика илимдеринин кандидаты, илимий кызматкер.
  3. Leonid Sverdlik, Scientific station of the Russian Academy of Sciences, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of physical and mathematical sciences, researcher.
Полнотекстовая версия
DOI
  • 10.26104/NNTIK.2019.45.557
  • Версия для цитирования
  • Свердлик Л.Г. ИССЛЕДОВАНИЕ ЦИРКУЛЯЦИИ ВЕРХНЕЙ ТРОПОСФЕРЫ В ПЕРИОДЫ СЕЙСМИЧЕСКОЙ АКТИВНОСТИ В ТЯНЬ-ШАНЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2019. №. 10. C. 15-20