Научный журнал Кыргызстана

Абытов Б.К., Атамбаева У.Ж.
Абытов Б.К., Атамбаева У.Ж.
B.K. Abytov, U.J. Atambaeva

ОБЗОР ИСТОРИИ ОСНОВАНИЯ ОШСКОГО ГОСУДАРСТВЕННОГО УНИВЕРСИТЕТА
ОШ МАМЛЕКЕТТИК УНИВЕРСИТЕТИНИН ТҮПТӨЛҮҮ ТАРЫХЫНА САРЕСЕП
AN OVERVIEW OF THE HISTORY OF THE FOUNDING OF OSH STATE UNIVERSITY

В статье отражаются вопросы государственной об¬ра¬зовательной политики и образования населения, отра¬жен¬ные в первоначальных конституциях кыргызского на¬ро¬да, предложения, дополнения и изменения в проект Конс¬ти¬туции трудящихся в области образования, реализация действий “в целях обеспечения стремления трудящихся к образованию Кыргызская АССР ставит своей целью пре¬дос¬тавление им всестороннего и бесплатного образования в качестве основной задачи”. Подчеркивается, что благо¬да¬ря усилиям, отраженным в первой Конституции, Кыр¬гыз¬стан получил возможность получить всестороннее, пол¬ное среднее, среднее специальное и высшее образование. Вторая Конституция Киргизской ССР гласит: "Граждане Киргизской ССР имеют право на образование. Это право закрепляет за ними получение начального общего и высшего образования, бесплатное образование, сопровождаемое го¬су-дарственной стипендиальной системой, было подчерк-нуто, что образование будет обеспечено на национальном языке. Именно с этой целью в соответствии с государ¬ст-венной политикой в Кыргызстане, наряду со школами и уч-реж¬дениями начального и среднего образования, открыты специальные институты, обеспечивающие их квалифи¬ци¬ро¬ванными, в особенности, специальными, средними и сред¬ними профессиональными специалистами. По его словам, в настоящее время в стране ведется активная работа по соз¬данию условий для привлечения иностранных инвес¬ти¬ций. Именно Ошский учительский институт является од¬ним из основателей современного славного конного уйкаш – Ошского государственного университета. В статье расс¬мат¬риваются первые шаги Кыргыз¬ста¬на в сфе¬ре образова¬ния, конституционные основы образо¬вания трудящихся, мнения лю¬дей труда относи¬тель¬но об¬разования, науки и пер¬вые шаги Ошского учи¬тельского института, заложив¬шего начало нынешнего ОшГУ.
Макалада мамлекеттик билим берүү саясаты жана калктын билим алуу ма¬се¬¬леси, кыргыз элинин алгачкы Конс¬ти¬туцияларында бул маселенин чагылдырылышы, билим берүү тармагы боюнча эмгек¬чилердин Конститу-циянын долбооруна сунуштары, толуктоолору жана өзгөр¬түү¬лө¬рүнүн на¬тыйжасында “эмгекчилердин билимге умтулуусун камсыз кылуу максатында Кыргыз АССРи негизги милдет ка¬тары аларга ар тараптуу жана бекер билим берүүнү мак¬сат кылат” - деген аракеттердин ишке ашырылышы чагылдыры¬лат. Биринчи Конс-титуцияда чагыл¬дырылып, турмушка ашырылган аракеттердин натый¬¬жа¬сында кыр¬гыз¬стандыктар ар тараптуу, толук орто, атайын орто жана жогорку билим алууга мүмкүн¬чүлүк алышканы баса белгиленет. Кыргыз ССРинин экинчи Конституциясында “Кыргыз ССРинин атуулдары билим алууга укуктуу. Бул укук алардын баштапкы жалпы жана жогорку билим алуу¬сун, билим алуу бекер болуп, мамлекет¬тик стипендиялык система менен коштолуп, билим алуу улуттук тилде кам-сыз болоору...” баса белгиленгени да каралат. Дал ушул мак¬сатта мамлекеттик сая¬сат¬ка ылайык Кыргызстан-дын булуң-бурчунда башталгыч жана орто билим берүү мекемелери – мектептери менен катар дал ошо¬лор¬¬¬¬¬ду ква-ли¬фикациялуу, айрыкча атайын кесиптик орто жана жо-горку билимдүү улуттук адистер менен камсыз кылуучу атайын институттар ачылганы да маалым. Кыргызстан¬дын түш¬түк чөлкөмүндө ачылган алгач¬кы жогорку окуу жайлар¬дын бири азыркы Кыргыз¬стандын билим, илим жаатында флагманы болуп жаткан Ош мамлекеттик университетинин уңгусу, баштапкы негизи болгон Ош му¬га¬лимдер институту болгону кеңири баяндалат. Дал ошол Ош мугалимдер институту азыркы даңазалуу аты уй¬каш – Ош мам¬ле¬кет¬тик университеттин түпкү уюткусу, анын билим, илим жаатынын башаты болгону баса белгиленет. Макалада ОшМУнун баскан жолун 3 мезгилге бөлүп ка¬роо тарыхый өңүттөн да, хроно¬логиялык жана логикалык жактан туура болоору да баса белгиленет.
The article reflects the issues of state educational policy and education of the population, reflected in the original cons¬titutions of the Kyrgyz people, proposals, additions, and amendments to the draft Constitution of workers in the field of education, the implementation of actions “in order to ensure the desire of workers to education, the Kyrgyz ASSR aims to provide them with comprehensive and free education as the main task”. It is emphasized that thanks to the efforts reflected in the first Constitution, Kyrgyzstan has been able to receive comprehen¬sive, full secondary, specialized secondary and higher educa¬tion. The second Constitution of the Kyrgyz SSR States: "Citi¬zens of the Kyrgyz SSR have the right to education. This right entitles them to primary General and higher education, free edu¬ca¬tion, accompanied by a state scholarship system, it was stressed that education will be provided in the national lan¬guage. It is for this purpose that, in accordance with state policy, special institutions have been opened in Kyrgyzstan, along with schools and institutions of primary and secondary education, to provide them with qualified, especially specialized, secondary and secondary professional specialists. According to him, currently, the country is actively working to create conditions for attracting foreign investment. Osh teachers ' Institute is one of the founders of the modern glorious equestrian uykash-Osh State University. The article examines the first steps of Kyrgyzstan in the field of education, the constitutional foundations of the edu¬ca¬t¬ion of workers, the views of labor on education, science and the first steps of the Osh University Institute, which laid the beginning of the current Osh State University. Keywords: edu¬ca¬tion, constitutional rights to education, Osh Teaching Ins¬ti¬tute, MTB, contingent.

образование, конституционное пра¬во, Ошский учительский институт, база, преподава¬тели, контингент.
билим берүү, конституциялык укук, Ош мугалимдер инс-ти¬¬¬туту, базасы, окутуучулар, контин¬гент.
education, constitutional law, Osh teachers' Institute, base, teachers, contingent.

Абытов Байболот Капарович, Ошский государственный юридический институт, г.Ош, Кыргызская Республика, доктор исторических наук, профессор. Атамбаева У.Ж., Ошский государственный университет, г.Ош, Кыргызская Республика, аспирант.
Абытов Байболот Капарович, Ош мамлекеттик юридикалык институту, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, тарых илимдеринин доктору, профессор. Атамбаева У.Ж., Ош мамлекеттик университети, Ош шаары, Кыргыз Республикасы, аспирант.
Baybolot Abytov, Osh state law Institute, Osh, Kyrgyz Republic, doctor of historical sciences, professor. U. Аtаmbaeva, Osh state law Institute, Osh, Kyrgyz Republic, graduate student.

Скачать

None

Новый выпуск

2023, №: 5

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Журналы

Контакты