Научный журнал Кыргызстана

Джоошбекова А.Р.
Джоошбекова А.Р.
A.R. Dzhooshbekova

АДАПТИВНАЯ СТРАТЕГИЯ В СФЕРЕ ЗАНЯТОСТИ КЫРГЫЗОВ ЮГА КЫРГЫЗСТАНА ПРИ НОВЫХ РЫНОЧНЫХ УСЛОВИЯХ
КЫРГЫЗСТАНДЫН ТҮШТҮГҮНДӨГҮ КЫРГЫЗДАРДЫН РЫНОКТУК ШАРТТАРДА ИШТӨӨГӨ ЫҢГАЙЛАШУУ АРАКЕТТЕРИ
ADAPTIVE STRATEGY IN THE FIELD OF EMPLOYMENT OF THE KYRGYZ PEOPLE IN SOUTHERN KYRGYZSTAN UNDER THE NEW MARKET CONDITIONS

В статье рассматриваются проблемы безработицы и занятости кыргызов южных областей Кыргызстана и про¬цесс их адаптации к рыночным условиям. Во всех юж-ных областях республики в транзитный период заметны скачки в росте численности безработных. Безработными, в первую очередь, становятся наименее приспособленные к условиям рыночной экономики лица, в частности, жен¬щи-ны и молодые. Женщины в сельской местности юга Кыр-гыз¬стана вдвойне подвержены тяготам трансформа-цион¬ного периода по сравнению с жительницами городов, в пер¬вую очередь, увеличение семейных обязанностей, потому что резко снизились, а местами прекратились услуги дет¬ских садов и яслей, сфер бытового обслуживания. Большое число высвобожденных работников приходится на столи¬цу республики и Чуйскую область. Большое количество не¬за¬ня¬того населения в южных областях является типичным для структуры незанятого населения республики и истори¬че¬ски связано с высоким естественным приростом. В тя¬же¬лых экономических условиях после радикальных реформ в условиях независимости население обратилось к народ¬ным знаниям, традициям и ремеслам. В связи с нехваткой техники и средств во многих хозяйствах юга Кыргызстана наблюдалось архаизация ведения хозяйства. Многие тра¬ди¬цион¬ные виды хозяйства и ремесла были реанимированы в новых условиях и организованы как производство тради¬цион¬ной одежды, пищи и других товаров.
Макалада Кыргызстандын түштүк облустарындагы кыргыздардын жумушсуздук маселелери жана рынок шарт¬тарына ыңгайлашуу жүрүмдөрү каралды. Транзит-тик мезгилде Кыргызстандын түштүгүндөгү бардык об-лус¬¬тарда жумушсуздардын саны көбөйдү. Рынок экономи-ка¬сына ыңгайлашууда жумушсуздукка биринчилерден ка-был¬гандарга – аялдар жана жаштар кирет. Айылдагы аялдар өзгөрүүлөр учурунда шаардык аялдарга караганда көбүрөөк кыйынчылыкка туш болушту. Буга чарбалык түйшүктөрдөн башка балдар бакчаларынын жабылышы, айылдагы тейлөөнүн начарлашы, же такыр эле жоюлушу да себеп болду. Жумушсуздардын көпчүлүгү республиканын борбор шаарына жана Чүй өрөөнүнө багытталган. Түш-түк облустарда табигый өсүүнүн бийиктиги ал жакта жу¬мушсуз жаштардын санынын көптүгүн аныктайт. Эге¬мендиктин шартындагы радикалдуу экономикалык ре-фор¬малардын жүрүшүндөгү кыйынчылык мезгилде айыл жер¬¬гесиндеги калктын көбү элдик салттуу билимдерге, ата-бабалары жүргүзгөн чарбага жана кол өнөрчүлүккө кай¬рыла баштаган. Кыргызстандын түштүгүндөгү техни¬ка¬нын жана каражаттардын жетишсиздиги чарбанын ар¬хаизациясына алып келди. Чарбанын жана кол өнөрчү¬лүк¬¬¬түн көпчүлүк түрлөрү жаңы экономикалык шартта кайра жандандырылып, салттуу кийим, тамак-аш жана баш¬¬ка өнүмдөрдү өндүрүү ишканалары катары иштей баш¬¬¬тады.
The article examines the problems of unemployment, em-plo¬y¬ment of Kyrgyz in the southern regions of Kyrgyzstan and the process of their adaptation to market conditions. In all sou-thern regions of the republic during the transit period. there are jumps in the growth of the number of unemployed. The unem-ployed, in the first place, are the persons least adapted to the conditions of a market economy, in particular women and young people. Women in the rural areas of the south of Kyrgyzstan are doubly exposed to the hardships of the transformation period in comparison with the inhabitants of urban settlements: first of all, the increase in family responsibilities, because the services of kindergartens and nurseries, and consumer service areas have sharply declined. A large number of released workers fall on the capital of the republic and the Chui oblast. A large number of unemployed population in the southern regions is typical for the structure of the unemployed population of the republic and is historically associated with high natural growth. In difficult economic conditions, after radical reforms in conditions of inde¬pen¬dence, the population turned to folk knowledge, traditions and crafts. Due to the shortage of machinery and equipment, archaization of farming was observed in many farms in the south of Kyrgyzstan. Many traditional types of economy and crafts were reanimated in the new conditions and organized as the pro¬duc-tion of traditional clothing, food and other goods.

безработные, занятость, демо¬гра¬фи¬¬ческие группы, адаптация, миграция, причины, мотивы миграции.
жумушсуздар, иш менен камсыз бо¬луу, демографиялык группалар, ыңгайлашуу, миграция, миг¬ра¬циянын себептери, миграциянын мотивдери.
unemployed, employment, demographic groups, adaptation, migration, causes, motives of migration.

Джоошбекова Айнагуль Рысбаевна, Кыргызский государственный университет имени И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кафедра «Истории Кыргызстана и этнологии», доктор исторических наук, и.о. профессора.
Джоошбекова Айнагул Рысбаевна, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, «Кыргызстан тарыхы жана этнология» кафедра, тарых илимдеринин доктору, профессордун милдетин аткаруучу.
Ainagul Dzhooshbekova, Kyrgyz state university by nameof I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, Department of history of Kyrgyzstan and Ethnology, doctor of historical sciences, acting professor.

Скачать

None

Новый выпуск

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Журналы

Контакты