|
|
-
Оролбаева Л.Э.
-
Оролбаева Л.Э.
-
L.E. Orolbaeva
-
ВЛИЯНИЕ ИЗМЕНЕНИЯ ГОРНЫХ ЭКОСИСТЕМ НА ТРАНСФОРМАЦИЮ ГИДРОГЕОСФЕРЫ ТЯНЬ-ШАНЯ И ПАМИРО-АЛАЯ И ФОРМИРОВАНИЕ ГЕОРИСКОВ
-
ТЯНЬ-ШАНЬ ЖАНА ПАМИР-АЛАЙ ГИДРОГЕОСФЕРАЛАРЫН ТРАНСФОРМАЦИЯЛООДО ТОО ЭКОСИСТЕМАЛАРДЫН ӨЗГӨРҮЛҮШҮНҮН ТААСИРИ ЖАНА ГЕОТОБОКЕЛДИКТЕРДИН ТҮЗҮЛҮШҮ
-
INFLUENCE OF CHANGE OF MOUNTAIN ECOSYSTEMS ON TRANSFORMATION OF HYDROGEOSPHERE OF THE TIAN-SHAN AND PAMIR-ALAI AND GEORISK FORMATION
-
В статье рассматривается анализ состояния гор¬ных экосистем Тянь-Шаня в связи с техногенными и клима¬ти-че¬скими изменениями и формирование георисков. Опре¬де-ляю¬щим частоты и мощности опасных природных процес-сов является состояние горных экосистем ледников и леса. Причинами деградации горных экосистем являются про-цес¬сы природного и техногенного характера. Сущест¬вую-щие фрагментарные данные об абсолютных значениях го-до¬вого баланса ледников Тянь-Шаня свиде¬тельствуют об уменьшении с запада на восток. В этом же направлении в высокогорной зоне Внутреннего Тянь-Шаня годовая сумма осадков уменьшилась на 126-167 мм за 100 лет. Приво¬ди-тся анализ опубликованных материа¬лов по взаимосвязи состояния горных экосистем Тянь-Шаня и Памиро-Алая, количеством осадков, подземным стоком и формирова-нием георисков. Построена схема¬тическая карта рекон-ст¬рукции лесопокрытой площади Внутреннего Тянь-Шаня.
-
Макалада Тянь-Шандын тоо экосистемасынын тех-нгендик климаттын өзгөрүшүн жана геокырсык¬тарды калыпташтырууга байланыштуу жагдайларды талдоо (изил¬дөө) каралган. Кооптуу табигый кубулуш¬тардын жыш¬тыгын жана кубатын аныктоо муздар менен то-кой¬лор¬дун тоо экосистемасынын абалы болуп саналат. Тоо экосистемасынын бузулушунун себеби: табигый жана техногендик мүнөздөгү кубулуштар болуп саналат. Тянь-Шань мөңгүлөрүнүн жылдык балансынын абсолюттук көрсөткүчтөрү, азыркы фрагментардык маалыматтарга ылайык батыштан чыгышка карай азаюусун айгинелейт. Ошол эле багытта бийик тоолуу Ички Тянь-Шандын зонасында жаан-чачындардын жылдык суммасы 100 жыл ичинде 126-167 мм азайган. Тянь-Шань жана Памир-Алай тоо экосистемаларынын абалынын байланышы, жаан-ча¬чын¬дардын саны, жер астындагы суулардын агымы жана геокырсыктардын түзүлүшү боюнча басып чыгарылган материалдардын анализи келтирилген. Ички Тянь-Шан¬дын токой менен камтылган аянты реконструкциялоонун схематикалык картасы түзүлгөн.
-
In the article is considered the analysis of a mountain eco-systems condition of Tjan-Shan in connection with techno¬genic and climatic changes and geohazards formation. Frequencies and capacities of dangerous natural processes are the conditions of glaciers and wood mountain ecosystems. The reasons of mountain ecosystems degradation are processes of natural and technogenic character. The existing fragmentary data about absolute values of annual balance of glaciers Tjan - Shan indicate a decrease from west to east. In the same direction in a high-mountainous zone of Internal Tjan-Shan the annual amount of precipitation has decreased, on 126-167 mm for 100 years. The analysis is shown by the published materials on interrelation of a mountain ecosystems condition of Tjan-Shan and Pamiro-Alay, is resulted by an amount of precipita-tion, an underground drain and formation of georisks. There is constructed a schematic map of the reconstruction of the forest-covered area of the Inner Tien Shan.
-
горные экосистемы, ледники, гор¬ные леса, геориски, природные и техногенные изменения, паводки, сели, оползни.
-
тоо экосистемасы, муздар, тоо то¬кой¬лору, геокырсыктар, табигый жана техногендик өзгө¬рүү¬лөр, суу ташкындары, селдер, жер көчкүлөрү.
-
mountain ecosystems, glaciers, mountain woods, georisks, natural and technogenic changes, high wa¬ters, have sat down, landslips.
-
Оролбаева Лидия Эргешевна, Институт горного
дела и горных технологий им.У.Асаналиева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
геолого-минералогических наук, доцент.
-
Оролбаева Лидия Эргешевна, У.Асаналиев
атындагы тоо-кен иши жана тоо-кен
технологиялар институту, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, геология-минералогия
илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Lydia Orolbaeva, Institute of mining and mining
technologies by name A.Asanaliev, Bishkek,
Kyrgyz Republic, candidate of geological and
mineralogical sciences, associate professor.
Оролбаева Л.Э. ВЛИЯНИЕ ИЗМЕНЕНИЯ ГОРНЫХ ЭКОСИСТЕМ НА ТРАНСФОРМАЦИЮ ГИДРОГЕОСФЕРЫ ТЯНЬ-ШАНЯ И ПАМИРО-АЛАЯ И ФОРМИРОВАНИЕ ГЕОРИСКОВ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2018. №. 3. C. 75-79
|
