|
|
-
Мамедова Г.Х., Шаршеналиева Г.А., Нурдин кызы Аида
-
Мамедова Г.Х., Шаршеналиева Г.А., Нурдин кызы Аида
-
G. Mamedova, G. Sharshenalieva, Nurdin kyzy Aida
-
ЦИТОГЕНЕТИКА НЕКОТОРЫХ МЛЕКОПИТАЮЩИХ ОБИТАЮЩИХ В ЧУЙСКОЙ ОБЛАСТИ
-
ЧҮЙ ОБЛАСТЫН ЖЕРДЕГЕН АЙРЫМ СҮТ ЭМҮҮЧҮЛӨРДҮН ЦИТОГЕНЕТИКАСЫ
-
CYTOGENETICS OF SOME MAMMALS LIVING IN THE CHUI REGION
-
Целью данной работы является изучить хромосомную
изменчивость и цитогенетическую дифференциацию некоторых синантропных видов животных Чуйской области с помощью сравнительной кариологии. Кариотип домовой мыши Мus
musculus Бишкекской популяции состоит из диплоидного числа
хромосом 2n=40, N𝐹
=38. Все хромосомы имеют акроцентрическую форму и при анализе сравнений полученных данныхс кариотипами других микропопуляций изменчивость не обнаружена. Описан кариотип серого хомячка Cricetulus migratorius
Бишкекской популяции: 2n=22, NF=44, 10(М)+2(Sm)+10(St).
Половые хромосомы не обнаружены. При сравнении кариотипов, обособленных микропопуляций данного вида определена
устойчивость кариотипа данного. Впервые установлены
цитогенетические характеристики кариотипа ушастого ежа
Hemiechinus auritus Ысык-атинской популяции: 2n=48,
N𝐹
=94, 32(M)+14(Sm)+X(М)+Y(Ас) и выявлен полиморфизм
кариотипов микропопуляций данного вида. Определен кариотип нетопыря-карлика Piрistrellus pipistrellus чуйской популяции: 2n=44, N𝐹
=50, 6(М)+2(Sm)+34(St)+X(М)+Y(Ас). При
сравнении кариотипов, изолированных микропопуляций данного вида выявлена полиморфизм по диплоидному числу и по морфологии хромосомданного вида.
-
Бул иштин максаты салыштырмалуу кариологиянын
жардамы менен Чүй облусунун кээ бир синантроптук жаныбарларынын түрлөрүнүн хромосомалык өзгөргүчтүгүн жана
цитогенетикалык дифференциациясын изилдөө болуп саналат.
Бишкек популяциясынын Mus musculus үй чычканынын кариотипинде хромосомалардын диплоиддик саны 2n=40, NFa=38
болот. Бардык хромосомалар акроцентрдик формага ээ жана
башка микропопуляциялардын кариотиптери менен алынган
маалыматтарды салыштырганда эч кандай өзгөрүү табылган
эмес. Бишкек популяциясынын көк кескек Cricetulus migratorius
кариотиптери сүрөттөлгөн: 2n=22, NF=44, 10(M)+2(Sm)+
+10(St). Жыныстык хромосомалар табылган жок. Бул түрдүн
кариотиптерин, обочолонгон микропопуляцияларын салыштырганда бул кариотиптин туруктуулугу аныкталган. Биринчи жолу Ысык-Ата популяциясынын чоң кулак кирписинин
Hemiechinus auritus кариотипинин цитогенетикалык мүнөздөмөлөрү аныкталган: 2n=48, NF^a=94, 32(M)+14(Sm)+X(M)+
Y(Ac) жана бул түрдүн микропопуляцияларынын кариотиптеринин полиморфизми аныкталган. Чүй популяциясынын кыдыгый жарганат Pipistrellus pipistrellus кариотиптери аныкталган: 2n=44, NF^a=50, 6(M)+2(Sm)+34(St)+X(M)+ +Y(Ac). Бул
түрдүн обочолонгон микропопуляцияларынын кариотиптерин
салыштырганда берилген түрдүн хромосомасынын диплоиддик санында жана морфологиясында полиморфизм аныкталган.
-
The purpose of this work is to study the chromosomal variability and cytogenetic differentiation of some synanthropic animal
species of the Chui region using comparative karyology. The karyotype of the house mouse Mus musculus of the Bishkek population
consists of a diploid number of chromosomes 2n=40, NF^a=38. All
chromosomes have an acrocentric shape, and when analyzing comparisons of the data obtained with karyotypes of other micropopulations, no variability was found. The karyotype of the gray hamster
Cricetulus migratorius of the Bishkek population is described:
2n=22, NF=44, 10(M)+2(Sm)+10(St). No sex chromosomes were
found. When comparing karyotypes, isolated micropopulations of a
given species, the stability of this karyotype was determined. For the
first time, the cytogenetic characteristics of the karyotype of the
eared hedgehog Hemiechinus auritus of the Ysyk-Ata population
were established: 2n=48, NF^a=94, 32(M)+14(Sm)+X(M)+Y(Ac)
and polymorphism of karyotypes of micropopulations of this species
was revealed. The karyotype of the dwarf bat Pipistrellus pipistrellus of the Chui population was determined: 2n=44, NF^a=50,
6(M)+2(Sm)+34(St)+X(M)+Y(Ac). Comparison of karyotypes of
isolated micropopulations of this species revealed polymorphism in
the diploid number and in the morphology of the chromosome given
species.
-
цитогенетика, кариотип, кариограмма, хромосома, млекопитающие, позвоночные, сравнительный анализ, устойчивость, полиморфизм.
-
цитогенетика, кариотип, кариограмма, хромосома, сүт эмүүчүлөр, омурткалуулар, салыштырма анализ, туруктуулук, полиморфизм.
-
cytogenetics, karyotype, karyogram, chromosome, mammals, vertebrates, comparative analysis, stability, polymerphism.
-
Мамедова Г.Х., Кыргызский государственный
университет имени И. Арабаева, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, магистрант.
Шаршеналиева Гулнара Алтымышовна,
Кыргызский государственный университет имени
И. Арабаева, г. Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат биологических наук, и.о. профессора.
Нурдин кызы Аида, Кыргызский государственный
университет имени И. Арабаева, г. Бишкек,
Кыргызская Республика, магистрант.
-
Мамедова Г.Х., И. Арабаев атындагы Кыргыз
мамлекеттик университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, магистрант.
Шаршеналиева Гулнара Алтымышовна,
И. Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик
университети, Бишкек шаары, КР, биология
илимдеринин кандидаты, профессордун м.а.
Нурдин кызы Аида, И. Арабаев атындагы Кыргыз
мамлекеттик университети, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, магистрант.
-
G. Mamedova, Kyrgyz State University by name of I.
Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate
student.
Gulnara Sharshenalieva, Kyrgyz State University by
name of I. Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate biological sciences, acting professor.
Nurdin kyzy Aida, Kyrgyz State University by name of
I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, master's
student.
DOI:10.26104/NNTIK.2022.86.54.017
Мамедова Г.Х., Шаршеналиева Г.А., Нурдин кызы Аида ЦИТОГЕНЕТИКА НЕКОТОРЫХ МЛЕКОПИТАЮЩИХ ОБИТАЮЩИХ В ЧУЙСКОЙ ОБЛАСТИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 4. C. 81-86
|
