|
|
-
Мамытов А.М., Муратова А.М., Турусбекова Т.У.
-
Мамытов А.М., Муратова А.М., Турусбекова Т.У.
-
A. Mamytov, A. Muratova, T. Turusbekova
-
РЕЧЕВАЯ КУЛЬТУРА ПЕДАГОГОВ В ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ
-
ПЕДАГОГДОРДУН ПРОФЕССИОНАЛДЫК ИШМЕРДҮҮЛҮГҮНДӨГҮ СҮЙЛӨӨ МАДАНИЯТЫ
-
SPEECH CULTURE OF TEACHERS IN PROFESSIONAL ACTIVITIES
-
Статья основана на концептуальных идеях ученых в области проблемы культуры речи педагогов и затрагивает важные моменты этой проблемы. Раскрыты содержание понятий, как «культура», «язык», «культура речи» и «речевая культура». Проблема культуры речи педагогов на протяжении
многих лет занимает одно из ведущих мест психолого-педагогических исследованиях. Исходя из этого, целью статьи определили теоретическое обоснование сущность культуры речи
педагогов в процессе профессиональной деятельности. Так,
как хороший уровень культуры речи педагога является основным условием успешной адаптации обучающихся в любой социальной среде. Научная новизна статьи состоит в том, что
определены комплекс условий формирование культуры речи
педагогов. Теоретически обоснованы речевая культура педагогов как важнейший компонент его культуры, в понимании ценности и значимости культуры речи в профессиональной деятельности, осуществлении качественного информационного
обмена и результативной речевой деятельности с соблюдением норм этического речевого поведения при решении профессиональных задач на основе теоретических знаний, о комплексном применении социальных, коммуникативных, этических,
профессиональных знаний в устной и письменной речи. Также
в статье расмотрены компоненты речевой деятельности педагога и их составляющие. прежде всего, как нормы общения:
когнитивная (восприятие других и их понимание), аффективная (отношение к другому), поведенческая (выбор поведения в
конкретной ситуации), и отметили, что наиболее значимыми
нормами общения являются этические и коммуникативные
компоненты. Далее охарактеризованы компоненты профессиональной речи педагога, такие, как голос, дикция, выразительность, правильность, орфоэпия, чистота, богатство.
Также отмечены, что каждый педагог должен знать и правильно использовать девять невербальных языков общения –
кинесика, вокалика, физические характеристики, хаптика,
проксемика, хрономика, артефакты, ольфактика, эстетика.
Таким образом, в статье старались раскрыть сущность культуры речи педагога.
-
Макала окумуштуулардын педагогдордун сүйлөө маданиятынын концептуалдык идеяларын талдоого негизделип,
маселенин негизги учурлары, «маданият», «сөз», «сүйлөө маданияты» түшүнүктөрүнүн мазмунун ачып берүүгө багытталат. Педагогдордун сүйлөө маданиятына коюлган талаптар
көп жылдар бою психология-педагогикалык изилдөөлөрдүн
маанилүү маселелеринин бири болуп келет. Ушундан улам, илимий макаланын максаты катары педагогдордун профессоналдык ишмердүүлүк процессиндеги сүйлөө маданиятынын маңызын теориялык жактан негиздөө деп белгиленди, себеби, педагогдун профессионалдык ишмердүүлүк процессиндеги сүйлөө
маданияты билим алуучулардын коомдо социалдашуусуна чоң
шарт түзгөн ишмердүүлүк. Макаланын илимий жаңылыгы
педагогдордун сүйлөө маданиятынын калыптанышынын комплекстүү шарттары аныкталды. Ал эми теориялык жаңылыгы катары педагогдордун сүйлөө маданияты анын жалпы маданиятынын негизги компоненти, профессионалдык ишмердүүлүгүндөгү баалуу жана маңыздуу көрсөткүчү экенин түшүнүүнү, сапаттуу маалымат алышуу жана теориялык, практикалык билимдерин социалдык, коммуникативдик, этикалык,
профессионалдык маселелерди чечүүдө сүйлөө жана жазуу маданияты аркылуу сапаттуу ишке ашыра билүүсү ар тараптан
айкындалды. Ошону менен катар макалада педагогдордун сүйлөө ишмердүүлүгүнүн компоненттери каралды, алар когнитивдик баарлашуунун нормалары – башкаларды кабыл алуу
жана түшүнүү, аффективдик – башкага болгон мамиле нормасы, жүрүм-турум – ар кандай кырдалга байланыштуу, мунун
жыйынтыгы катары этикалык жана коммуникативдик компоненттерди баарлашуунун эң негизгилери деп белгиледик. Андан ары педагогдун профессионалдык речиндеги үн, дикция,
экспрессивдүүлүк, тууралык, орфоэпия, сөздүн тазалыгы, көркөмдүк сыяктуу компоненттери мүнөздөлүп, ар бир педагог
тогуз вербалдык эмес коммуникация тилин – кинесика, вокалика, жүрүм-турум мүнөздөмөсү, хаптика, проксемика, хрономика, артефакты, ольфактика, эстетикалык байланыштарды билүүсү жана туура колдонуусу керектиги белгиленди. Педагогдун сүйлөө маданиятына коюлган талаптар эң маанилүү
социалдык муктаждыктарды чечүүчү функцияларды аткарат, макалада педагогдордун сүйлөө маданиятын ар тараптан ачууга аракет жасадык.
-
The article is based on the conceptual ideas of scientists in the
field of the problem of speech culture of teachers and touches on
important points of this problem. The content of concepts such as
"culture", "language", "speech culture" and "speech culture" are
disclosed. The problem of speech culture of teachers for many years
has occupied one of the leading places in psychological and pedagogical research. Based on this, we determined the purpose of the study to identify and theoretically substantiate the essence of the culture of speech of teachers in the process of professional activity. So,
as a good level of speech culture of the teacher is the main condition
for the successful adaptation of students in any social environment.
The scientific novelty of the article lies in the fact that a set of conditions for the formation of a culture of speech of teachers is determined. The speech culture of teachers as the most important component of their culture is theoretically substantiated, in understan-
ding the value and significance of the culture of speech in professional activities, the implementation of high-quality information exchange and effective speech activity in compliance with the norms
of ethical speech behavior in solving professional problems based
on theoretical knowledge, on the complex application of social,
communicative, ethical, professional knowledge in oral and written
speech. The article also examines the components of the speech activity of the teacher and their components, first of all, as the norms
of communication: cognitive (perception of others and their understanding), affective (attitude towards another), behavioral (choice
of behavior in a particular situation), and noted that the most significant norms of communication are ethical and communicative components. Further, the components of the teacher's professional
speech are characterized, such as voice, diction, expressiveness,
correctness, orthoepy, purity, richness. It is also noted that each teacher should know and correctly use nine non-verbal communication
languages – kinesics, vocals, physical characteristics, haptics, proxemics, chronomics, artifacts, olfaktics, aesthetics. Thus, the article
tried to reveal the essence of the teacher's speech culture.
-
педагог, слово, культура, культура речи, психология, педагогика, компоненты, требования, сущность, афоризмы.
-
педагог, сөз, маданият, сүйлөө маданияты, психология, педагогика, компоненттер, талаптар, маңыз, афоризмдер.
-
teacher, word, culture, culture of speech, psychology, pedagogy, components, requirements, essence, aphorisms.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Мамытов Абакир Мамытович, Кыргызская
академия образования, г.Бишкек, КР3, доктор
педагогических наук, профессор.
Муратова Айнура Муратовна, Кыргызский
Государственный университет имени И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
педагогических наук.
Турусбекова Турдайым Убайдилдевна, КыргызскоЯпонский школьный комплекс «Теnsai»,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, учительница.
-
Мамытов Абакир Мамытович, Кыргыз билим
берүү академиясы, Бишкек шаары, КР,
педагогика илимдеринин доктору, профессор.
Муратова Айнура Муратовна, И. Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
педагогика илимдеринин кандидаты.
Турусбекова Турдайым Убайдылдевна, «Теnsai»
Кыргыз-Жапон мектеп-комплекси, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, мугалим.
-
Abakir Mamytov, Kyrgyz Academy of Education,
Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of pedagogical
sciences, professor.
Ainura Muratova, Kyrgyz State University
named after I. Arabaev, Kyrgyz Republic, Bishkek,
candidate of pedagogical sciences.
Turdaiym Turusbekova, Kyrgyz-Japanese school
complex «Tensai», Bishkek, Kyrgyz Republic,
teacher.
Мамытов А.М., Муратова А.М., Турусбекова Т.У. РЕЧЕВАЯ КУЛЬТУРА ПЕДАГОГОВ В ПРОФЕССИОНАЛЬНОЙ ДЕЯТЕЛЬНОСТИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2023. №. 3. C. 215-220
|
