|
|
-
Мамытова Г.А.
-
Мамытова Г.А.
-
G. Mamytova
-
ЭРОЗИЯ ПОЧВ КЫРГЫЗСТАНА – ПРИЧИНЫ ПРОЯВЛЕНИЯ, НЕГАТИВНЫЕ ПОСЛЕДСТВИЯ И ПРОТИВОЭРОЗИОННЫЕ МЕРОПРИЯТИЯ
-
КЫРГЫЗСТАНДАГЫ ТОПУРАК ЭРОЗИЯСЫНЫН – СЕБЕПТЕРИ, ТЕРС КЕСЕПЕТТЕРИ ЖАНА ЭРОЗИЯГА КАРШЫ ЧАРАЛАР
-
SOIL EROSION IN KYRGYZSTAN - CAUSES, NEGATIVE CONSEQUENCES AND ANTI-EROSION MEASURES
-
Эрозия почв – является одним из основных факторов деградации земельных ресурсов Кыргызстана. В данной статье
автором рассматриваются виды эрозии почв, причины проявления её негативные последствия и рекомендуется ряд противоэрозионных мероприятий. Горы Кыргызстана, как и Горы
Средней Азии, относятся к особо опасным в эрозионном отношении территориям, где усиленно протекают гравитационные процессы, происходит поверхностный сток, эрозия почв,
формируются снежные лавины, селевые потоки, кото-рые на
своем пути сметают всё, принося огромный материальный
ущерб. Вынос с горных склонов почвенного мелкозема, провоцирующийся резким сокращением лесного покрова, деградацией
пастбищ, снижением водоудерживающей способности почвогрунтов, усиливает опасность природных катастроф во времени и пространстве. Эрозия почв разрушает и обесценивает
большие площади высокопродуктивных земель, а селевые потоки угрожают населенным пунктам, землепользователям,
промышленным предприятиям, железным и шоссейным дорогам, ценным землям, садам и виноградникам.
-
Топурак эрозиясы Кыргызстандын жер ресурстарынын
деградациясынын негизги факторлорунун бири болуп саналат.
Автор бул макаласында кыртыштын эрозиясынын түрлөрү,
анын терс кесепеттеринин себептери жөнүндө сөз кылып,
эрозияга каршы бир катар чараларды сунуш кылат. Кыргызстандын тоолору, ошондой эле Борбордук Азиянын тоолору
эрозия жагынан өзгөчө кооптуу, бул жерде гравитациялык
процесстер күчөп, жер үстүндөгү агын суулар, топурак эрозиясы пайда болуп, кар көчкүлөрү жана селдер пайда болуп,
жолдогулардын баарын алып кетип, ири материалдык зыян
келтирилген. Токойлордун кескин азайышы, жайыттардын деградацияланышы жана топурактардын суу кармагычтарынын төмөндөшү менен шартталган тоо боорлорундагы майда
топурактарды алып салуу убакыт жана мейкиндик боюнча
табигый кырсыктардын коркунучун күчөтөт. Топурак эрозиясы жогорку түшүмдүү жерлердин чоң аянттарын жок кылат
жана чон зыян тартат, селдер калктуу конуштарга, жерди
пайдалануучуларга, өнөр жай ишканаларына, темир жана кара жолдоруна, баалуу жерлерге, бакчаларга жана жүзүмзарларга коркунуч келтирет.
-
Soil erosion is one of the main factors of degradation of land
resources in Kyrgyzstan. In this article, the author discusses the
types of soil erosion, the causes of its negative consequences, and
recommends a number of anti-erosion measures. The mountains of
Kyrgyzstan, as well as the mountains of Central Asia, are especially
dangerous in terms of erosion, where gravitational processes are
intense, surface runoff, soil erosion occur, snow avalanches and
mudflows form, which sweep away everything in their path, causing
huge material damage. The removal of fine soil from the mountain
slopes, provoked by a sharp reduction in forest cover, degradation
of pastures, and a decrease in the water-holding capacity of soils,
increases the risk of natural disasters in time and space. Soil erosion
destroys and devalues large areas of highly productive land, and
mudflows threaten settlements, land users, industries, railways and
highways, valuable land, orchards and vineyards.
-
типы почв, виды эрозии, плодородие, леса, противоэрозионные мероприятия, горное земледелие.
-
кыртыштын түрлөрү, эрозия түрлөрү, асылдуулугу, токойлор, эрозияга каршы чаралар, тоо чарбачылыгы.
-
soil types, types of erosion, fertility, forests, antierosion measures, mountain farming.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Мамытова Г.А., Национальная Академия наук
Кыргызской Республики, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, кандидат
сельскохозяйственных наук.
-
Мамытова Г.А., Кыргыз Республикасынын
Улуттук илимдер Академиясы, Бишкек шаары,
Кыргыз Республикасы, айыл чарба илимдеринин
кандидаты.
-
G. Mamytova, National Academy of Sciences of the
Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of agricultural sciences.
Мамытова Г.А. ЭРОЗИЯ ПОЧВ КЫРГЫЗСТАНА – ПРИЧИНЫ ПРОЯВЛЕНИЯ, НЕГАТИВНЫЕ ПОСЛЕДСТВИЯ И ПРОТИВОЭРОЗИОННЫЕ МЕРОПРИЯТИЯ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 169-172
|
