|
|
-
Жумабеков Э.Ж., Мусаева А.П.
-
Жумабеков Э.Ж., Мусаева А.П.
-
E. Zhumabekov, A. Musaeva
-
АГРОФИЗИЧЕСКИЕ И ХИМИЧЕСКИЕ СВОЙСТВА ПОЧВ ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ И ИХ ИЗМЕНЕНИЕ ПРИ ДЛИТЕЛЬНОМ ОРОШЕНИИ
-
ЧУЙ ӨРӨӨНҮНҮН УЗАК СУГАТТАН КИЙИН ТОПУРАКТЫН АГРОФИЗИКАЛЫК КАСИЕТТЕРИНИН ӨЗГӨРҮҮСҮ
-
AGROPHYSICAL AND CHEMICAL PROPERTIES OF THE SOILS OF THE CHUY VALLEYS AND THEIR CHANGE DURING PROLONGED IRRIGATION
-
В настоящее время орошаемые почвы испытывают
большую антропогенную нагрузку. При этом многие орошаемые почвы выпаханы, засолены, эродированы и переуплотнённые. Происходит потеря гумуса и его плодородия. Поэтому повышение плодородия орошаемых почв является актуальной
проблемой. Кыргызстан является аграрной страной, и поэтому сельскому хозяйству придается приоритетное значение. В
этой связи первостепенное значение приобретает рациональное и эффективное использование орошаемых земель. В последние годы в результате низкой культуры орошаемого земледелия в крестьянских (фермерских) хозяйствах происходит водная и ирригационная эрозия, засоление, снижение плодородия
почв и урожайности. В повышении культуры земледелия значительная роль принадлежит агрофизическим свойствам
почв. От них в значительной степени зависят условия роста и
развития растений, следовательно, величина урожая и производительность труда в земледелии. Оптимизация агрофизических свойств почв является важнейшим условием повышения
плодородия, эффективного проведения агротехнических, противоэрозионных и мелиоративных мероприятий.
-
Азыркы учурда сугат суулары кыртыштардын чоң антропогендик жүктү баштан кечирүүдө. Мында кептеген сугат
жерлери айдалып, шорлонуп, эрозияга учурап, ашыкча ныкталган. Чиринди жана анын асылдуулугун жоготуу бар. Ошондуктан сугат кыртыштарынын асылдуулугун жогорулатуу актуалдуу проблема болуп саналат. Кыргызстан агрардык өлкө,
ошондуктан айыл чарбага артыкчылык берилет. Ушуга байланыштуу сугат жерлерин рационалдуу жана эффективдүү
пайдалануу биринчи даражадагы мааниге ээ. Акыркы жылдарда дыйкан (фермердик) чарбаларда сугат дыйканчылыгынын
маданиятынын төмөндүгүнүн натыйжасында суу жана ирригациялык эрозия, шорлонуу, кыртыштын асылдуулугу жана
түшүмдүүлүгү төмөндөп кеткен. Дыйканчылыктын маданиятын жогорулатууда кыртыштын агрофизикалык касиеттери
олуттуу роль ойнойт. Өсүмдүктөрдүн өсүү жана өнүгүү
шарттары, демек, түшүмдүн өлчөмү жана айыл чарбасындагы эмгек өндүрүмдүүлүгү көбүнесе аларга жараша болот. Топурактардын агрофизикалык касиеттерин оптималдаштыруу
асылдуулугун жогорулатуунун, агротехникалык, эрозияга каршы жана мелиоративдик чараларды натыйжалуу жүргүзүүнүн эң маанилүү шарты болуп саналат.
-
Currently, irrigated soils are experiencing a large anthropogenic load. At the same time, many irrigated soils are plowed, saline, eroded, overcompacted and unstructured. There is a loss of humus and its fertility. Therefore, increasing the fertility of irrigated
soils is an urgent problem. Kyrgyzstan is an agrarian country, and
therefore agriculture is given priority. In this regard, the rational
and efficient use of irrigated lands is of paramount importance. In
recent years, as a result of the low culture of irrigated agriculture
in peasant (farm) farms, water and irrigation erosion, salinization,
and a decrease in soil fertility and productivity have occurred. In
raising the culture of agriculture, a significant role belongs to the
agrophysical properties of soils. The conditions for the growth and
development of plants, and consequently, the magnitude of the harvest and labor productivity in agriculture, largely depend on them.
Optimization of the agrophysical properties of soils is the most important condition for increasing fertility, effective implementation of
agrotechnical, anti-erosion and reclamation measures.
-
почва, плодородие, физические свойства, орошение, вспашка, урожайность, удобрения.
-
топурак, асылдуулук, физикалык касиеттери, сугаруу, айдоо, түшүмдүүлүк, жер семирткичтер.
-
soil, fertility, physical properties, irrigation, plowing, productivity, fertilizers.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Жумабеков Э.Ж., Кыргызский научноисследовательский институт ирригации
Кыргызской Республики, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, доктор
сельскохозяйственных наук.
Мусаева А.П., Кыргызский научноисследовательский институт ирригации
Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская
Республика, доктор сельскохозяйственных наук.
-
Жумабеков Э.Ж., Кыргыз Республикасынын
Кыргыз илим-изилдөө ирригация институту,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, айыл
чарба илимдеринин доктору.
Мусаева А.П., Кыргыз Республикасынын Кыргыз
илим-изилдөө ирригация институту, Бишкек
шаары, Кыргыз Республикасы, айыл чарба
илимдеринин доктору.
-
E.Zhumabekov, Kyrgyz Republic, Kyrgyz Research
Institute of Irrigation, Bishkek, Kyrgyz Republic, doctor of agricultural sciences.
A.Musaeva, Kyrgyz Republic, Kyrgyz Research
Institute of Irrigation, Bishkek, Kyrgyz Republic,
doctor of agricultural sciences.
Жумабеков Э.Ж., Мусаева А.П. АГРОФИЗИЧЕСКИЕ И ХИМИЧЕСКИЕ СВОЙСТВА ПОЧВ ЧУЙСКОЙ ДОЛИНЫ И ИХ ИЗМЕНЕНИЕ ПРИ ДЛИТЕЛЬНОМ ОРОШЕНИИ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2022. №. 6. C. 138-143
|
