Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Зайнидинова Г.Ш.
  2. Зайнидинова Г.Ш.
  3. G.Sh. Zainidinova
Макаланын аты
  1. ЛЕКСИКО-СЕМАНТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ЛЕКСИЧЕСКИХ ЕДИНИЦ, ОБОЗНАЧАЮЩИХ МЕРУ ДЛИНЫ И РАССТОЯНИЯ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ
  2. КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕГИ УЗУНДУК ЖАНА АРАЛЫК МААНИСИН БИЛДИРГЕН ЛЕКСИКАЛЫК БИРДИКТЕРДИН ЛЕКСИКА-СЕМАНТИКАЛЫК ӨЗГӨЧӨЛҮКТӨРҮ
  3. LEXICAL AND SEMANTIC FEATURES OF LEXICAL UNITS DENOTING THE MEASURE OF LENGTH AND DISTANCE IN THE KYRGYZ LANGUAGE
Аннотация
  1. В изучении и познании человека на сегодняшний день лингвистика занимает важное место, и претворяет свою цель в жизнь за счет изучения его языка, через его взгляд на мир, путем всестороннего анализа особенностей, отраженных в его языке. Свой окружающий мир человек, в процессе своей жизнедеятельности, поделил на составляющие и измерил по своему удобству, говоря другими словами, пропорционировал. Сохранившиеся в кыргызском языке лексические единицы, выражающие значения длины и расстояния, и содержащие эти значения, сформировались в процессе познания человеком мира и представляют собой богатую структуру, отражающую в своей семантике жизненный путь кыргызского этноса. В этой статье была предпринята попытка проанализировать лексико-семантические особенности названных единиц, прояснив, что в них можно наблюдать антропоцентрическое сознание.
  2. Адам таанууда бүгүнкү күндө тил илими орчундуу орунду ээлеп, адамды анын тили, көз карашы аркылуу изилдеп, анын тилинде чагылдырылган өзгөчөлүктөрүнө ар тараптуу талдоо жүргүзүүдө. Адам өзүн курчап турган айлана-чөйрөсүн өзүнө ылайык жана ыңгайлуу жол менен ченеп, бөлүп, башкача айтканда, пропорциялап алып турган. Кыргыз тилинин лексикасында сакталып келе жаткан узундук жана аралык өлчөмдөрүнүн маанисин билдирген жана ал маанини камтыган лексикалык бирдиктер адамдын дүйнөнү таанып билүү процессинде калыптанып, өзүнүн семантикасында кыргыз этносунун жашоо турмушун, басып өткөн жолун чагылдырып, өзүнүн өтө бай түзүмдөн тургандыгынан кабар берип турат. Бул макалада аталган бирдиктерде антропоборбордук аң-сезим орун алгандыгын байкоого болоорун ачыктап, алардын лексикасемантикалык өзгөчөлүктөрүн талдоого аракет жасалды.
  3. Linguistics occupies an important place in the study and cognition of a person today, and implements its goal through the study of his language, through his view of the world, through a comprehensive analysis of the features reflected in his language. A person, in the course of his life activity, divided his surrounding world into components and measured it according to his convenience, in other words, proportioned it. The lexical units that have been preserved in the Kyrgyz language, expressing the values of length and distance, and containing these values, were formed in the process of human cognition of the world and represent a rich structure that reflects in its semantics the life path of the Kyrgyz ethnic group. In this article, an attempt was made to analyze the lexical and semantic features of these units, making it clear that an anthropocentric consciousness can be observed in them.
Негизги сөздөр
  1. : меры длины, расстояние, горизонтальная ориентация, вертикальная ориентация, экспликация, образное воображение, пространство, хрононим, аудиальная мера, визуальная мера, широта
  2. узундук чен-өлчөмдөрү, аралык, горизонталдык багыт, вертикалдык багыт, экспликация, образдык элестөө, мейкиндик, хрононим, аудиалдык ченем, визуалдык ченем, кеңдик.
  3. measures of length, distance, horizontal orientation, vertical orientation, explication, figurative image, space, chrononym, auditory measure, visual measure, latitude.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Зайнидинова Гулима Шайлообековна, Кыргызский национальный университет им. Ж.Баласагына, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаваель.
  2. Зайнидинова Гулима Шайлообековна, Ж.Баласагын атындагы Кыргыз улуттук университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу.
  3. Gulima Zainidinova, Kyrgyz national university by name of Zh.Balasagyn, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer
Pdf версиясы
DOI
  • DOI:10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Зайнидинова Г.Ш. ЛЕКСИКО-СЕМАНТИЧЕСКИЕ ОСОБЕННОСТИ ЛЕКСИЧЕСКИХ ЕДИНИЦ, ОБОЗНАЧАЮЩИХ МЕРУ ДЛИНЫ И РАССТОЯНИЯ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2021. №. 2. C. 323-326