Жаңы саны

2023, №: 3

Кененирээк

Известия ВУЗов Кыргызстана

Макала
Авторлор
  1. Сабыр уулу А.
  2. Сабыр уулу А.
  3. A. Sabyr uulu
Макаланын аты
  1. ГЕНЕЗИС ПОНЯТИЯ КУТ В ЭПОСЕ «МАНАС»
  2. «МАНАС» ЭПОСУНДАГЫ КУТ ТҮШҮНҮГҮНҮН ГЕНЕЗИСИ
  3. GENESIS OF THE CONCEPT OF KUT IN THE EPOS «MANAS»
Аннотация
  1. В основе сюжетно-композиционного построения эпоса «Манас» лежат архаичные модели, наслоенные религиозными мотивами. Понятие «кут» в кыргызской культуре должно быть рассмотрено в широком аспекте и проанализировано на стыке многих наук. Так как сравнительноисторические и типологические методы изучения фольклора не дают положительных результатов, поэтому имеет смысл применить методы К.Г. Юнга, который основал аналитическую психологию, с его теоретической концепцией, которая интерпретирует архетипические символы, лежащие в коллективном сознании людей. Объектом исследования аналитической психологии были мифы, эпосы, легенды, религиозные сюжеты. Он также дал рациональные объяснения и заслужил объективную оценку в научной среде. Основной задачей научной статьи является анализ архаических мотивов понятия «кут» в эпосе «Манас» с использованием методики исследования К.Г. Юнга.
  2. «Манас» эпосунун сюжеттик-композициялык курулушунда архаикалык моделдер өзөгүндө калып, диний мотивдер менен катмарланып калган. Кыргыз маданиятындагы «кут» түшүнүгүү кеңири аспектиде каралып, көп илимдин тогошусунан анализге алынганы негиздүү. Анткени фольклорду изилдөөнүн салыштырма-тарыхый жана типологиялык методдору жыйынтыктуу болбой жатканын баамдасак болот. Ошондуктан психология илимин негиздеген К.Г.Юнгдун адамдардын коллективдүү бейаңда жаткан архетип символдорун чечмелеген теориялык-концепциясы менен анализге алса туура болот. Ал эми аналитикалык психологиянын изилдөө обьектисине мифтер, эпостор, легендалар, диний сюжеттер кирген. Болгондо да рационалдуу түшүндүрмөлөрдү берип, обьективдүү баага татыган. К.Г. Юнгдун изилдөө методикасын пайдалануу аркылуу «Манас» эпосундагы «кут» түшүнүгүнүн баштапкы мотивдерин анализге алуу илимий макаланып негизги милдети.
  3. The plot-compositional structure of the epic "Manas" is based on archaic models layered with religious motifs. The concept of "kut" in the Kyrgyz culture should be considered in a broad aspect and analyzed at the intersection of many sciences. Since comparative-historical and typological methods of studying folklore do not give positive results, it makes sense to apply the methods of C. G. Jung, who founded analytical psychology, with his theoretical concept that interprets the archetypal symbols that lie in the collective consciousness of people. The object of research of analytical psychology was myths, epics, legends, religious subjects. He also gave rational explanations and earned an objective assessment in the scientific community. The main task of the scientific article is to analyze the archaic motives of the concept of " kut "in the epic" Manas " using the research methodology of K. G. Jung.
Негизги сөздөр
  1. архетип, символ, религия, кут, эпос Манас, мотив, тенгрианство, мировозрение.
  2. архетип, символ, дин, кут, Манас эпосу, мотив, теңирчилик, дүйнөтааным.
  3. archetype, symbol, religion, kut, epic Manas, motif, tengrianism, worldview.
Авторлор жөнүндө маалымат
  1. Сабыр уулу Амангелди, Национальная Академия наук Кыргызской Республики, г.Бишкек, Кыргызская Республика, научный сотрудник.
  2. Сабыр уулу Амангелди, Кыргыз Республикасынын Улуттук илимдер Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, илимий кызматкер.
  3. Sabyr uulu Amangeldi, National Academy of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic, researcher.
Pdf версиясы
DOI
  • 10.26104/IVK.2019.45.557
  • Цитаталоо
  • Сабыр уулу А. ГЕНЕЗИС ПОНЯТИЯ КУТ В ЭПОСЕ «МАНАС». Известия ВУЗов Кыргызстана. 2020. №. 6. C. 310-313