|
|
-
Элеманов О.И., Абылмейизова Б.У
-
Элеманов Ө.И., Абылмейизова Б.Ү.
-
O. Elemanov, B. Abylmeyizova
-
АНАЛИЗ КЛИМАТИЧЕСКИХ УСЛОВИЙ ЛЕСНЫХ ЭКОСИСТЕМ РЕЧНЫХ БАССЕЙНОВ ДЖАЛАЛ-АБАДСКОЙ ОБЛАСТИ
-
ЖАЛАЛ-АБАД ОБЛУСУНУН ДАРЫЯ ЧӨЛКӨМДӨРҮНҮН ТОКОЙ ЭКОСИСТЕМАЛАРЫНЫН КЛИМАТТЫК ШАРТТАРЫН ТАЛДОО
-
ANALYSIS OF CLIMATIC CONDITIONS OF FOREST ECOSYSTEMS OF RIVER BASINS OF JALAL-ABAD REGION
-
Наибольший интерес представляют два климатических
элемента – температура воздуха и осадки, так как именно в
результате изменения соотношения между теплом и влагой
происходит заметное переформирование естественных горных экосистем, величины стока рек, почвы и
растительности. В целях анализа климатических изменений
прошедшего столетия в лесных экосистемах ДжалалАбадской области нами построены временные тренды
среднегодовых значений температуры приземного слоя
воздуха и годовых сумм осадков на основе данных
метеорологической станции Джалал-Абад, последняя МС
выбрана из-за наиболее продолжительного ряда
инструментальных наблюдений. Анализ трендов показал, что
годовые суммы осадков за весь период наблюдения (75 лет)
имеет отрицательный знак, наблюдается явное уменьшение
выпадения осадков. Тренд изменения средних годовых
температур воздуха за этот же период положительный и
составил 2,3 0
-
Климаттын эки элементи - абанын температурасы
жана жаан-чачындар чоң кызыгууну туудурат, анткени жылуулук менен нымдуулуктун ортосундагы катыштын өзгөрүшүнүн натыйжасында табигый тоо экосистемаларынын, дарыялардын агымынын көлөмү, топурак жана өсүмдүктөр
байкалаарлык кайра түзүлүшү пайда болот. Жалал-Абад
областындагы токой экосистемаларынын өткөн кылымдагы
климаттык өзгөрүүлөрүн талдоо максатында Жалал-Абад
метеостанциясынын маалыматтарынын негизинде абанын
үстүнкү катмарынын орточо жылдык температурасынын
жана жылдык жаан-чачындын убакыттык тренддерин
түздүк. Айтылган метеостанция аспаптык байкоолордун эң
узун сериясынан улам тандалган.Тренди талдоо
көрсөткөндөй, жылдык жаан-чачындын көлөмү бүткүл
байкоо мезгилинде (75 жыл) терс белгиге ээ, жаан-чачындын
так төмөндөшү байкалат. Ушул эле мезгилде абанын орточо
жылдык температурасынын өзгөрүү тенденциясы оң
мүнөзгө ээ жана 2,3 0 түздү.
-
Greatest interest are two Climatic elements - Air
temperature and Precipitation, since it is as a result changing the
ratio between Heat and Moisture that a noticeable re-formation of
Natural mountain ecosystems, the magnitude of River Runoff, Soil
and Vegetation occurs. In order to analyze the Climatic changes of
the past Century in the Forest Ecosystems of the Jalal-Abad
Region, we built Time trends of the average annual Temperatures
of the Surface Air layer and Annual Precipitation based on the
data of the Jalal-Abad Meteorological station, the last MS was
chosen because it has longest series of instrumental observations.
Trend analysis showed that the Annual Precipitation over the
entire observation period (75 years) has a negative sign, and a
clear decrease in precipitation. The Trend of changes in the
average annual Air Temperatures for the same Period is positive
and amounted to 2.30
.
-
горные экосистемы, изменение климата, метеорологическая станция, воздух, средняя температура, годовое количество осадков, потепление, тенденция времени, теплый период, холодный период.
-
тоо экосистемалары, климаттын өзгөрүшү, метеорологиялык станция, аба, орточо жылдык температура, жылдык жаан-чачындар, жылуулук, убакыт тенденциясы, жылуу мезгил, суук мезгил.
-
mountain ecosystems, climate change, meteorological station, air, average temperature, annual precipitation, warming, time trend, warm period, cold period.
Авторлор жөнүндө маалымат
-
Элеманов Омурбек Илиясович, Национальная
академия наук Кыргызской Республик, г. Бишкек,
Кыргызская Республика.
Aбылмейизοвa Бермет Умуткуловна,
Национальная академия наук Кыргызской
Республик, г. Бишкек, Кыргызская Республика,
кандидат географических наук.
-
Элеманов Өмүрбек Илиясович, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шарры, Кыргыз Республикасы.
Aбылмейизοвa Бермет Умуткуловна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география
илимдеринин кандидаты.
-
Omurbek Elemanov, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic.
Bermet Abylmeyizova, National Academy of Sciences of
the Kyrgyz Republic, Bishkek, Kyrgyz Republic,
candidate of geographical sciences.
10.26104/NNTIK.2022.53.80.024
Элеманов О.И., Абылмейизова Б.У АНАЛИЗ КЛИМАТИЧЕСКИХ УСЛОВИЙ ЛЕСНЫХ ЭКОСИСТЕМ РЕЧНЫХ БАССЕЙНОВ ДЖАЛАЛ-АБАДСКОЙ ОБЛАСТИ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 3. C. 149-154
|
