|
|
-
Акматов Р.Т.
-
Акматов Р.Т.
-
R.T. Akmatov
-
ИЗМЕНЕНИЕ СТОКА ЗА ВЕГЕТАЦИОННЫЙ ПЕРИОД В ВЕРХНЕМ ТЕЧЕНИИ РЕКИ НАРЫН В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛЬНОГО ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА
-
КЛИМАТТЫН ГЛОБАЛДЫК ӨЗГӨРҮҮ ШАРТЫНДА НАРЫН ДАРЫЯСЫНЫН ЖОГОРКУ БӨЛҮГҮНДӨ ВЕГЕТАЦИЯЛЫК МЕЗГИЛДЕГИ АГЫМЫНЫН ӨЗГӨРҮШҮ
-
CHANGE IN RUNOFF DURING THE GROWING SEASON IN THE UPPER REACHES OF THE NARYN RIVER IN THE CONTEXT OF GLOBAL CLIMATE CHANGE
-
В данной статье внимание акцентировано на анализе
тесноты связей между стоком за вегетационный период и
главными климатическими факторами формирования стока рек за год и вегетационный период. Многолетние колебания стока за вегетационный период определяются выпадением осадков за холодный период на водосборах и температурным режимом летних месяцев. С 2000 по 2019 количество осадков, выпадающих в верховьях реки Нарын в период с октября по апрель, значительно увеличилось. Сумма
положительных температур воздуха наиболее значительно повысилась за последние двадцать лет в высокогорной
зоне и за последние сорок лет – в нижнем течении водосбора. Поэтому, по данным гидропоста Нарын - г. Нарын, наблюдается увеличение средних расходов воды за вегетационный период, начиная с 1992 г.
-
Макалада дарыянын жылдык агымынын калыптануусунда негизги ролду ойногон климаттык факторлор менен
агымдын вегетациялык мезгилдеги байланышын анализ кылууга басым жасалды. Вегетациялык мезгилдеги агымдын
көп жылдык термелүүсүн суу чогултуучу аянтка суук мезгилдеги жаан-чачындын түшүшү менен жай айларынын
температуралык режими аныктайт. 2000-жылдан 2019-
жылдар аралыгында октябрь айынан апрелге чейин Нарын
дарыясынын жогорку агымында жаан-чачындын көлөмү
кыйла көбөйгөн. Ал эми абанын оң температурасынын
суммасы акыркы жыйырма жылда бийик тоолуу зонада
жана акыркы кырк жылда - суу чогултуучу зонанын төмөнкү бөлүгүндө бир кыйла жогорулаган. Ошондуктан,
1992-жылдан баштап Нарын шаарындагы Нарын гидропостунун маалыматы боюнча Нарын дарыясынын жогорку агымындагы суунун вегетация мезгилиндеги орточо чыгымы жогорулаганы байкалууда.
-
In this article, attention is focused on the analysis of the
tightness of relationships between the runoff during the growing
season and the main climatic factors of the formation of river
flow in the annual and growing season. Long-term fluctuations
in runoff during the growing season are determined by cold
precipitation in the catchment areas and the temperature regime
of the summer months. 2000 to 2019 the amount of precipitation
in the upper reaches of the Naryn River between October and
April increased significantly. The sum of positive air temperatures has increased most significantly over the past twenty years
in the alpine zone and over the past forty years - in the lower
reaches of the catchment. Therefore, the runoff of the upper
reaches of the Naryn River during the growing season, according to the data from the Naryn gauging station, Naryn city, has
been increasing the average growing water discharge since
1992.
-
летний сток, вегетационный период, сток вегетационного периода, стокоформирующие климатические элементы.
-
жайкы агым, вегетациялык мезгил, вегетация мезгилиндеги агым, агымды пайда кылуучу климаттык элементтер
-
summer runoff, growing season, average growing runoff, runoff-forming climatic elements.
-
Акматов Руслан Тынымсейитович, Кыргызский
государственный университет им. И.Арабаева,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат
географических наук, доцент.
-
Акматов Руслан Тынымсейитович, И.Арабаев
атындагы Кыргыз мамлекеттик университети,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, география
илимдеринин кандидаты, доцент.
-
Ruslan Akmatov, Kyrgyz state university by name of
I.Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of
geographical sciences, associate professor.
Акматов Р.Т. ИЗМЕНЕНИЕ СТОКА ЗА ВЕГЕТАЦИОННЫЙ ПЕРИОД В ВЕРХНЕМ ТЕЧЕНИИ РЕКИ НАРЫН В УСЛОВИЯХ ГЛОБАЛЬНОГО ИЗМЕНЕНИЯ КЛИМАТА. Известия ВУЗов Кыргызстана. 2019. №. 12. C. 3-8
|
