|
|
-
Султанова А.А.
-
Султанова А.А.
-
A. Sultanova
-
ЧОН-АЛАЙСКАЯ КОГНИТИВНАЯ ТОПОНИМИЯ
-
ЧОҢ-АЛАЙ КОГНИТИВДИК ТОПОНИМИЯСЫ
-
THE CHON-ALAY COGNITIVE TOPONYMY
-
В данной статье исследователь акцентировал внимание
на том, что национальное сознание развивается в гармонии с
языком народа, на фоне всестороннего углубленного изучения
научного онтологического содержания топонимов на основе
лингвопонятийной основы. При этом через топонимы наглядно
отражалось мировосприятие народа-носителя языка, теоретически глубоко анализировалось то, что языковая картина
каждого региона способствует формированию национального
сознания. Ведь кыргызский народ будет сложно представить
без топонимов и местных систем. Поскольку древние названия
мест и гор и названия горных хребтов отражают путь кыргызов на протяжении веков и составляют основу кыргызской лексики. Нет сомнений, что они дополняют ядро фонда и тесно
связаны с менталитетом кыргызского народа. Топонимы, или
топонимы, имеют экстерриториальный характер и могут образовывать ряды древних номинативов Евразийского региона.
Также историческое изучение топонимов будет способствовать углубленному изучению исторических пластов кыргызской топонимики. В то же время не подлежит сомнению, что
характеристики, составляющие географическую основу топонимов, выражены через древние лексемы. Поэтому в данной
статье исследуются когнитивная особенность и концептуальная основа в исторической эволюции топонимов.
-
Бул макалада изилдөөчү топонимдердин лингвоконцептуалдык негиздеги илимий онтологиялык мазмунун ар тараптуу терен изилдөө менен биргеликте улуттук ан-сезимдин элдин тили менен эриш-аркак өнүгө тургандыгына токтолгон.
Бир эле мезгилде топонимдер аркылуу тилди алып жүрүүчү
элдин дүйнө кабылдоосу айкын чагылдырылып, ар бир чөлкөмдүн лингвистикалык картинасы улуттук ан-сезимдин калыптануусуна өбөлгө боло тургандыгы теориялык жактан терен
талдоого алынган. Анткени, кыргыз элин жер-суу аталыштары жана оронимдик системаларсыз элестетүү кыйынга турмакчы. Анткени байыркы жер-суу аталыштары жана тоо
кыркаларынын аталышы кыргыз элинин кылымдар бою басып
өткөн жолун чагылдыруу менен бир катарда эле кыргыз лексикасынын негизин, б. а. ядролук фондун толуктап, кыргыз элинин менталдуулугу менен тыгыз байланыштуу экендиги шек
туудурбайт. Жер-суу аталыштары, же болбосо топонимдер
экстерриториалдык мүнөзгө ээ болуп, дегеле Евразия аймагындагы байыркы номинативдердин катарын түзө алат. Ошондой топонимдердин тарыхый жактан изилдениши кыргыз топонимиясынын тарыхый катмарларынын терен изилденишине
өбөлгө болмокчу. Бир эле учурда топонимдердин географиялык
негизин түзгөн өзгөчөлүктөр байыркы лексемалар аркылуу
чагылдырылгандыгы шексиз. Ошондуктан аталган макалада
топонимдердин тарыхый эволлюциясындагы когнитивдик
өзгөчөлүк жана концептуалдык негиз ар тараптан иликтенет.
-
In this article, the researcher focused on the fact that national
consciousness develops in harmony with the language of the people,
against the backdrop of a comprehensive in-depth study of the scientific ontological content of toponyms based on a linguistic-conceptual basis. At the same time, the worldview of the native speaker
people was clearly reflected through toponyms, and the fact that the
linguistic picture of each region contributes to the formation of national consciousness was theoretically deeply analyzed. After all, it
will be difficult to imagine the Kyrgyz people without toponyms and
local systems. Because the ancient names of places and mountains
and the names of mountain ranges reflect the path of the Kyrgyz
people over the centuries and form the basis of the Kyrgyz vocabulary. There is no doubt that they complement the core of the fund and
are closely related to the mentality of the Kyrgyz people. Toponyms,
or toponyms, are of an extraterritorial nature and can form series of
ancient nominatives of the Eurasian region. Also, the historical study of toponyms will contribute to an in-depth study of the historical
layers of Kyrgyz toponymy. At the same time, there is no doubt that
the characteristics that form the geographical basis of toponyms are
expressed through ancient lexemes. Therefore, this article explores
the cognitive feature and conceptual basis in the historical evolution
of place names.
-
этимон, топоним, этноним, когнитивная лингвистика, концепт, этнокультура, концептосфера, когнитив.
-
этимон, топоним, этноним, когнитивдик лингвистика, концепт, этномаданият, концептосфера, когнитив.
-
etymon, toponym, ethnonym, cognitive linguistics, concept, ethnoculture, conceptosphere, cognitive.
-
Султанова Айнура Абайдиллаевна, Ошский
государственный педагогический университет,
г.Ош, Кыргызская Республика, старший
преподаватель.
-
Султанова Айнура Абайдиллаевна, Ош
мамлекеттик педагогикалык университети, Ош
шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу.
-
Ainura Sultanova, Osh State Pedagogical University,
Osh, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
10.26104/NNTIK.2023.28.93.075
Султанова А.А. ЧОН-АЛАЙСКАЯ КОГНИТИВНАЯ ТОПОНИМИЯ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2023. №. 8. C. 349-353
|
