Научный журнал Кыргызстана

Казакова Н.О., Давлетова Ч.С., Жолдошбек кызы А.
Казакова Н.О., Давлетова Ч.С., Жолдошбек кызы А.
N. Kazakova, Ch. Davletova, Zholdoshbek kyzy A.

РОЛЬ УЧЕБНИКА БИОЛОГИИ В ШКОЛЕ В ФОРМИРОВАНИИ КЛЮЧЕВЫХ КОМПЕТЕНТНОСТЕЙ
НЕГИЗГИ КОМПЕТЕНТТҮҮЛҮКТӨРДҮ КАЛЫПТАНДЫРУУДА МЕКТЕПТЕГИ БИОЛОГИЯ ОКУУ КИТЕБИНИН РОЛУ
THE ROLE OF THE BIOLOGY TEXTBOOK AT SCHOOL IN THE FORMATION OF KEY COMPETENCIES

Статья представляет результаты исследования мнения учителей о наличии заданий в учебниках биологии 6,7,8,9 классов, способствующих формированию ключевых компетентностей. По мнению опрошенных учителей в наибольшей степени этому способствуют задания учебника биологии для 6 класса, который был издан в 2018 года с учетом всех норм Государственного образовательного стандарта школьного образования Кыргызской Республики. Учебники для остальных классов были разработаны авторами до ввода в действие данного нормативного правового документа, поэтому их задания обладают меньшими возможностями. Поскольку среди заданий данных учебников немало репродуктивного характера, то они способствуют формированию репродуктивного уровня ключевых компетентностей. Имеются в учебниках и продуктивные задания, способствующие формированию продуктивного уровня компетентностей. Но во всех упомянутых учебниках биологии недостаточно заданий творческого характера. Поэтому задания учебников биологии 6, 7, 8, 9 классов в большей степени способствуют формированию репродуктивного и продуктивного уровня ключевых компетентностей, в меньшей степени – креативного уровня.
Макалада 6, 7, 8, 9-класстардын биология окуу китептеринде негизги компетенттүүлүктөрдү калыптандырууга көмөктөшүүчү тапшырмалардын бар экендиги тууралуу мугалимдердин ой-пикирин изилдөөнүн жыйынтыгы берилген. Сурамжылоого катышкан мугалимдердин айтымында, буга Кыргыз Республикасынын мектептик жалпы билим берүүнүн мамлекеттик билим берүү стандартынын бардык нормаларын эске алуу менен 2018-жылы басылып чыккан 6-класстар үчүн биология окуу китебинин тапшырмалары көбүрөөк шарт түзүүдө. Башка класстар үчүн окуу китептери бул ченемдикукуктук документ күчүнө киргенге чейин авторлор тарабынан иштелип чыккан, ошондуктан алардын мүмкүнчүлүктөрү аз. Бул окуу китептеринин тапшырмалардын арасында репродуктивдүү мүнөздө көп болгондуктан, алар негизги компетенциялардын репродуктивдүү деңгээлин калыптандырууга көмөктөшөт. Окуу китептеринде компетенттүүлүктүн продуктивдүү деңгээлин калыптандырууга көмөктөшүүчү тапшырмалар да камтылган. Бирок аталган биология окуу китептеринин бардыгында креативдик мүнөздөгү тапшырмалар жетишсиз. Демек, 6, 7, 8, 9-класстар үчүн биология окуу китептеринин тапшырмалары негизги компетенциялардын репродуктивдүү жана продуктивдүү деңгээлин көбүрөөк, ал эми азырак деңгээлин азыраак калыптандырууга көмөктөшөт.
Тhe article presents the results of a study of teachers' opinions about the presence of tasks in biology textbooks of grades 6,7,8,9, which contribute to the formation of key competencies. According to the teachers surveyed, this is most facilitated by the tasks of the biology textbook for grade 6, which was published in 2018, taking into account all the norms of the State Educational Standard for School Education of the Kyrgyz Republic. Textbooks for other classes were developed by the authors before the entry into force of this normative legal document, so their tasks have fewer opportunities Since there is a lot of reproductive nature among the tasks of these textbooks, they contribute to the formation of the reproductive level of key competencies. Textbooks also contain productive tasks that contribute to the formation of a productive level of competencies. But in all the mentioned textbooks of biology there are not enough tasks of a creative nature. Therefore, the tasks of biology textbooks in grades 6, 7, 8, 9 contribute more to the formation of the reproductive and productive level of key competencies, to a lesser extent - to the creative level.

учебник, ключевые компетентности, информационная компетентность, социально-коммуникативная компетентность, уровни компетентности, репродуктивный уровень, продуктивный уровень.
окуу китеби, негизги компетенттүүлүктөр, маалыматтык компетенттүүлүк, социалдык-коммуникациялык компетенттүүлүк, компетенттүүлүктүн деңгээли, репродуктивдүү деңгээл, продуктивдүү деңгээл.
biology textbook, key competencies, informational competence, social and communicative competence, levels of competence, reproductive level, productive level.

Казакова Назгул Омурзаковна, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, старший преподаватель. Давлетова Чынаркуль Самаковна, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, кандидат биологических наук, профессор. Жолдошбек кызы Акмарал, Кыргызский государственный университет им. И.Арабаева, г.Бишкек, Кыргызская Республика, магистрант.
Казакова Назгул Омурзаковна, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, улук окутуучу. Давлетова Чынаркуль Самаковна, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, биология илимдеринин кандидаты, профессор. Жолдошбек кызы Акмарал, И.Арабаев атындагы Кыргыз мамлекеттик университети, Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы, магистрант.
Nazgul Kazakova, Kyrgyz State University named after I. Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, senior lecturer. Chynarkul Davletova, Kyrgyz State University named after I. Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, candidate of biological sciences, professor. Zholdoshbek kyzy Akmaral, Kyrgyz State University named afterI. Arabaev, Bishkek, Kyrgyz Republic, undergraduate student.

Download

10.26104/NNTIK.2023.55.28.040

New issue

2024, №: 3

Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана

Journals

Contacts