|
|
-
Гайнутдинова Р.Д., Крымская Д.Н.
-
Гайнутдинова Р.Д., Крымская Д.Н.
-
R. Gainutdinova, D. Krymskaya
-
ВАРИАЦИИ ТЕМПЕРАТУРЫ НИЖНЕЙ АТМОСФЕРЫ СРЕДНИХ ШИРОТ И ИХ ОТКЛИК НА НЕСТАЦИОНАРНЫЕ ПРОЦЕССЫ В ОКЕАНЕ
-
ТӨМӨНКҮ АТМОСФЕРАДАГЫ ТЕМПЕРАТУРАНЫН ӨЗГӨРҮШҮ ЖАНА ОКЕАНДАГЫ СТАЦИОНАРДЫК ЭМЕС ПРОЦЕССТЕРГЕ АЛАРДЫН РЕАКЦИЯСЫ
-
VARIATIONS OF TEMPERATURE IN THE LOWER ATMOSPHERE OF MIDDLE LATITUDES AND THEIR RESPONSE TO THE NONSTATIONARY PROCESSES IN THE OCEAN
-
Исследовано влияние процессов в океане на атмосферные
процессы в регионе Центральной Азии. Выявлено влияние на
атмосферные процессы природных явлений Эль-Ниньо и ЛаНинья. Показано, что в межгодовых вариациях положительным аномалиям среднегодовых температур соответствует
период действия явления Эль-Ниньо, а отрицательным аномалиям - явление Ла-Нинья. Выявлен эффект влияния явлений ЭльНиньо и Ла-Нинья на атмосферные процессы Центральной
Азии, который сопровождается активизацией в атмосфере
Южно-Азиатского антициклона. Изучены региональные особенности долгопериодных изменений параметров нижней атмосферы и приземной температуры в период действия нестационарных процессов, обусловленных процессами в экваториальной зоне Тихого океана. Проведен физико-статистический анализ многолетних данных приземной температуры и
океанического индекса за 66-летний период с 1950 по 2016
годы. Установлен температурный отклик нижней атмосферы на нестационарные процессы в океане в период развития
явлений Эль-Ниньо и Ла-Нинья. Этот отклик проявляется в виде температурных аномалий в межгодовой изменчивости приземной температуры на разных высотных уровнях атмосферы
от 760 до 3700 метров.
-
Океандагы процесстердин Орто Азия чөлкөмүндөгү атмосфералык процесстерге тийгизген таасири изилденген. ЭльНиньо жана Ла-Нинья жаратылыш кубулуштарынын атмосфералык процесстерге тийгизген таасири аныкталды. Жылдар аралык вариацияларда орточо жылдык температуранын
оң аномалиялары Эль-Ниньо кубулушунун мезгилине, ал эми
терс аномалиялар Ла-Нинья кубулушуна туура келери көрсөтүлгөн. Атмосферада Түштүк Азия антициклонунун активдешүүсү менен коштолгон Эль-Ниньо жана Ла-Нинья кубулуштарынын Орто Азиянын атмосфералык процесстерине тийгизген таасиринин таасири аныкталды. Тынч океандын экватордук зонасында процесстер менен шартталган стационардык эмес процесстердин аракетинин мезгилиндеги атмосферанын төмөнкү катмарынын параметрлеринин жана жер бетинин температурасынын узак мөөнөттүү өзгөрүшүнүн аймактык өзгөчөлүктөрү изилденген.1950-жылдан 2016-жылга
чейинки 66 жылдык мезгил үчүн жер бетинин температурасы
жана океандык индекс боюнча узак мөөнөттүү маалыматтардын физикалык-статистикалык анализи жүргүзүлгөн.
Эль-Ниньо жана Ла-Нинья кубулуштарынын өнүгуүшүндөгү
океандагы туруксуз процесстерге атмосферанын төмөнкү
катмарынын температуралык реакциясы аныкталды. Бул
жооп атмосферанын 760 метрден 3700 метрге чейинки ар
кандай бийиктик денгээлинде жер бетинин температурасынын жыл аралык өзгөрүшүнүн температуралык аномалиялары
түрүндө көрүнөт.
-
The impact of ocean processes on atmospheric processes in
the Central Asian region has been investigated. The influence on
atmospheric processes of natural phenomena El Niño and La Niña
was revealed. It was shown that in interannual variations, positive
anomalies of average annual temperatures correspond to the period
of action of the El Niño phenomenon, and negative anomalies correspond to the La Niña phenomenon. The effect of El Niño and La
Niña events on the atmospheric processes of Central Asia, which is
accompanied by activation in the atmosphere of the South Asian anticyclone, was revealed. The regional features of long-period changes in the parameters of the lower atmosphere and ground temperature during the action of transient processes caused by processes
in the equatorial zone of the Pacific Ocean have been studied. A
physical and statistical analysis of long-term data of surface temperature and ocean index for the 66-year period from 1950 to 2016
was carried out. The temperature response of the lower atmosphere
to transient processes in the ocean during the development of the El
Niño and La Niña phenomena has been established. This response
shows itself as temperature anomalies in the interannual variability
of ground temperature at different atmospheric altitudes from 760
to 3,700 meters.
-
атмосфера, океан, температура, климат, региональные особенности, изменчивость.
-
атмосфера, океан, температура, климат, аймактык өзгөчөлүктөр, өзгөрмөлүүлүк.
-
atmosphere, ocean, temperature, climate, regional features, variability.
-
Гайнутдинова Разия Джаудатовна, Национальная
Академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, доктор
физико-математических наук, старший научный
сотрудник.
Крымская Дина Наильевна, Национальная
Академия наук Кыргызской Республики,
г.Бишкек, Кыргызская Республика, г.Бишкек,
Кыргызская Республика, магистр.
-
Гайнутдинова Разия Джаудатовна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер Академиясы,
Бишкек шаары, Кыргыз Республикасы,
физика-математика илимдеринин доктору,
улук илимий кызматкер.
Крымская Дина Наильевна, Кыргыз
Республикасынын Улуттук илимдер
Академиясы, Бишкек шаары, Кыргыз
Республикасы, магистр.
-
Raziya Gainutdinova, National Academy
of Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek,
Kyrgyz Republic, doctor of physical and
mathematical sciences, senior researcher.
Dina Krymskaya, National Academy of
Sciences of the Kyrgyz Republic, Bishkek,
Kyrgyz Republic, master's degree.
10.26104/NNTIK.2022.92.61.001
Гайнутдинова Р.Д., Крымская Д.Н. ВАРИАЦИИ ТЕМПЕРАТУРЫ НИЖНЕЙ АТМОСФЕРЫ СРЕДНИХ ШИРОТ И ИХ ОТКЛИК НА НЕСТАЦИОНАРНЫЕ ПРОЦЕССЫ В ОКЕАНЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2022. №. 7. C. 3-7
|
