|
|
-
Султанова А.А.
-
Султанова А.А.
-
A.A. Sultanova
-
ВОПРОСЫ ИССЛЕДОВАНИЯ ГЛАГОЛА БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ
-
КЫРГЫЗ ТИЛИНДЕ ЭТИШТИН КЕЛЕР ЧАК МААНИЛЕРИНИН ИЛИКТЕНИШ МАСЕЛЕЛЕРИ
-
ISSUES OF STUDYING THE VERB OF FUTURE TENSE IN THE KYRGYZ LANGUAGE
-
В этой статье обсуждается изучение будущих вре-мен глаголов в кыргызском языкознании. Самые ранние све-дения о глаголах в кыргызском языке начинаются с книг из-вестного ученого, поэта и государственного деятеля Касыма Тыныстанова. К.Тыныстанов писал не исследова-тельские книги, а книги для студентов и других учащихся. Потому что в его время была создана азбука кыргызского языка на основе арабского алфавита, и перед государством стояла задача просвещать людей и воспитывать детей. Решая эти задачи, К. Тыныстанов написал такие книги. К. Тыныстанов разделил будущее время глагола на две группы: близкое и древнее время. Его термин «древний» означает «далекий, древний». Известный ученый К. Тыныстанов подвергся репрессии. После его смерти его книги были запрещены, а термин «древность» появлялся только в про-изведениях кыргызскоязычных писателей до 1940 года. Да-лее, в работах нескольких ученых, изучавших морфологию кыргызского языка, будущее время делится на две группы: будущее определенное время, будущее неопределенное время.
-
Бул макалада кыргыз тил илиминде этиш сөз түркү-мүнүн келер чак маанилеринин изилдениши тууралуу сөз бо-лот. Кыргыз тилиндеги этиштер тууралуу эң эле алгачкы маалыматтар белгилүү окумуштуу, акын, мамлекеттик ишмер Касым Тыныстановдун китептеринен башталат. К.Тыныстанов илим изилдөө багытындагы китептерди жазган эмес, ал окуучулар үчүн жана башка үйрөнүүчүлөр үчүн китептерди жазган. Себеби, анын заманында кыргыз тилинин араб тамгаларынын негизинде түзүлгөн алфави-ти жаралып, мамлекетине элдин сабатын ачуу, балдарды окутуу милдеттери алдыга коюлган болчу. Мына ушул мил-деттер менен К.Тыныстанов ошондой китептерди жаз-ган. К.Тыныстанов этиштин келер чагын жакынкы чак жана ашыркы чак деп эки топко бөлгөн. Анын термини, ашыркы чак деген термин алыскы, байыркы деген маани-лерди берет. Белгилүү окумуштуу, К.Тыныстанов, репрес-сияланып анын көзү өтүп кеткенден кийин китептери да пайдаланууга тыюу салынып, андан кийин кыргыз тилин жазгандардын эмгектеринде ашыркы чак деген термин 1940-жылга чейинки гана эмгектерде жолугат. Андан ары кыргыз тилинин морфологиясын изилдеген бир канча илим изилдөөчүлөрдүн эмгектеринде келер чакты айкын келер чак жана арсар келер чак деп эки топко бөлүп келе жа-тышат.
-
This article discusses the study of future verb tenses in Kyr-gyz linguistics. The earliest information about the verbs in the Kyrgyz language begins with the books of the famous scientist, poet and statesman Kasym Tynystanov. K. Tynystanov wrote not research books, but books for students and other students. Be-cause in his time the alphabet of the Kyrgyz language was crea-ted on the basis of the Arabic alphabet, and the state was faced with the task of educating people and raising children. Solving these problems, K. Tynystanov wrote such books. K. Tynystanov divided the future tense of the verb into two groups: close and ancient tense. His term "ancient" means "distant, ancient." The famous scientist K. Tynystanov was repressed. After his death, his books were banned, and the term "antiquity" appeared only in the works of Kyrgyz-speaking writers until 1940. Further, in the works of several scientists who studied the morphology of the Kyrgyz language, the future tense is divided into two groups: the future is a certain time, the future is indefinite.
-
Ключевые слова: глагол, будущее время, будущее оп-ределенное время, будущее неопределенное время, ближай-шее будущее время, прошедшее будущее время.
-
Негизги сөздөр: этиш, келер чак, айкын келер чак, ар-сар келер чак, жакынкы келер чак, ашыркы келер чак.
-
Key words: verb, future tense, future definite tense, future indefinite tense, near future tense, past future tense.
-
Султанова Айжамал Абылкасымовна,
Международный университет им. К.Ш.
Токтомаматова, г.Жалал-Абад, Кыргызская
Республика, старший преподаватель
-
Султанова Айжамал Абылкасымовна, К.Ш. Токтомаматов атындагы Эл аралык университети, Жалал-Абад шаары, Кыргыз Республикасы, ага окутуучу.
-
Aizhamal Sultanova, International university by name of K.Toktomamatov, Jalal-Abad, Kyrgyz Republic, senior lecturer.
Султанова А.А. ВОПРОСЫ ИССЛЕДОВАНИЯ ГЛАГОЛА БУДУЩЕГО ВРЕМЕНИ В КЫРГЫЗСКОМ ЯЗЫКЕ. Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана. 2021. №. 3. C. 276-280
|
